In mijn studietijd leerde ik dat gemiddeld een straat eens in de tien jaar open moet, zeker in inklinkend West-Nederland. Vorige week hoorde ik echter uit de eerste hand dat een straat in hartje Rotterdam pas na 62 jaar weer eens werd opengebroken. De vorige keer om de oorlogsbommen op te ruimen en in één vloeiende beweging het wederopbouwplan uit te voeren. Deze keer ligt de straat open om de riolering te vernieuwen. Een klus van enkele weken gaat nu zeker vier maanden duren. Ik zeg nog zo; ik zei het toch.

Straatopbrekingen, dat dáár nou nog geen reality-TV-show over is gemaakt. Laat twee camerajongens meelopen met de bouwvakkers, voeg wat strategische geplaatste webcams en afgetapte telefoons toe en je hebt televisiegoud in je handen. Noem het ‘Weg werk’ en reken op een daverend succes à la ‘Blik op de weg’, dat al 25 jaar lang 1,5 miljoen kijkers per aflevering heeft. In het eerste seizoen van de realityshow zie ik zo tien mooie afleveringen voor me.

De aannemer wil tussen de ene en de andere klus zo min mogelijk extra vervoer of opslag hebben. Vandaar dat er voor én na de straatwerkzaamheden maandenlang een (omcirkel) hoogwerker/bouwhek/dixie/bouwkeet op de stoep blijft staan. Deze truc werkt niet voor personenauto’s.

Weken voor de start van straatwerkzaamheden staan er borden in de straat dat er vanaf een bepaalde datum niet mag worden geparkeerd. Maar op de betreffende datum staat er nog minstens één auto geparkeerd waarvan de eigenaar niet te bereiken is. Pas op die dag wordt uitgezocht van wie de auto is en het kan wel een tijdje duren voor de auto is weggesleept.

Ooit opgevallen dat er bij iedere bouwplaats wel ergens een uit de grond getrokken hek in de opslag staat, waar dan op één tot vijf meter hoogte nog een fiets aan staat vastgeketend? Dat is de universele stratenmaker-totempaal. Het waarschuwt de omwonenden dat er vanaf nu een nieuw straatopperhoofd is.

De eerste dagen van de noodzakelijke verkeersomleiding is er geheid een verkeerschaos. Niet omdat mensen de borden niet volgen, maar gewoon omdat de borden niet kloppen. Hé, hier was ik net toch ook? Je zit in de oneindige omleidingslus. Grapje! Hierbij passen ook het omleidingsbord dat nooit meer wordt weggehaald en de verkeersregelaar die meer files veroorzaakt dan dat hij wegneemt.

(Omcirkel) De stoepbanden zijn wel geleverd, maar door de opdrachtgever afgekeurd. De werklui zijn er wel, maar het materiaal ligt nog in het magazijn dat driehonderd kilometer verderop staat. De oplegger kan de straat niet bereiken. De leverancier is failliet.

Het wachten op spullen is nog niks vergeleken met het wachten op andere mensen. De loodgieter kan pas aan de slag als de elektricien de stroom heeft afgesloten. En die (omcirkel) heeft vakantie, wacht op toestemming van de opdrachtgever, wacht op de kabellegger. Zo heeft een bouwvakker in voornoemde Rotterdamse straat ongelogen zes keer dezelfde kuil gegraven en weer dichtgegooid. Vandaag begint hij vol goede moed aan de zevende keer.

Niets vermoedend graaft de aannemer een gat en *klonk*, daar stuit de graafmachine op (omcirkel) een oud fundament, onbekende leiding, kluwen boomwortels. De man in de graafmachine mag niet zelf beslissen wat daarmee te doen. Het vinden van degene die dat wel kan, duurt een tijdje. Aan de opdrachtgever de schone taak om de extra kosten en doorlooptijd te verantwoorden en de veranderingen in de plannen te communiceren. En ook om de tekeningen aan te passen.

U heeft gelijk, dat stond niet op de tekening, (omcirkel) het kappen van de bomen/slopen van die schutting/de scheur in uw muur. Maar, (omcirkel) het is inmiddels wel gebeurd/wij zijn niet aansprakelijk/dat was al zo.

Idee: ieder werk wordt afgerond met een openingsfeestje om te vieren wat er beter is geworden en om alle ellende met een goeie slok af te serveren. Maar nee, de bouwkaravaan is vertrokken met de noorderzon. En die boomspiegels dan? En die losse kabels uit de grond? En dat volle toilet? Aannemers zijn geen afmakers.

Horeca-ondernemers en winkeliers die aan een opgebroken straat gevestigd lopen veertig tot vijftig procent van de omzet mis. Het verhalen van die gederfde inkomsten op een gemeente is omslachtig en zelden voldoende. Er zijn meerdere faillissementen bekend vanwege een lange en vertraagde straatopbreking. Operatie gelukt, patiënt overleden.

Ambulancepersoneel wordt in elkaar geslagen als ze hun werk doen. Kantoorklerken delen één bureau met tien anderen terwijl er leegstaande kantoren genoeg zijn. Maar een incompetente aannemer krijgt alle publieke ruimte die hij maar wil. Kopje koffie erbij? Want stel je toch voor dat hij die straat niet teruglegt. Onder de straatstenen ligt helemaal geen strand, daar is de hel.