TIJDSCHRIFTVOORVOLKSHUISVESTINGEN STEDEBOUWORGAAN VAN HET NEDERLANDSCHINSTITUUT VOOR VOLKSHUIS:VESTING EN STEDEBOUW EN VANDEN NATiONALEN WONINGRAADALGEMEENEN BOND VAN WONINGBOUWVEREENIGINGEN1932 N? 7 13" JAARGANG ^ JULIGELUIDDEMPEND SPUKERVASTGIPSXWANDB R A N D V R IJEen Dipecteup van Gemeente-warken : , ..de opgedane er-vantng is wel van dien aand,STERKdat Sk ze maer in de gemeanta-beatekken van scheidingswandenzai voopschrijven ., ,.,.."N. V. DE METEOOR TELEFOON 205 D E S T E E GN.V. VAN IMUIMSTER'S UiTGEVERS IMAATSCHAPPiJ - HAARLEMMERWEG B 378 - AMSTERDAM (W.)DIAMETANHET GEVAARLOOZE VERGASSIN68MIDDEL TERVERDELGING VAN WANDLUiZEN --GEMAKKELiJK TOE TE PA8SEN. ABSOLUUTAFDOENDE --GEEN SPECIALE APPARATEN BENOODIGOVERKRUQBAAR BM APOTHEKERI EN OROGISTENIHLICHTINOENi.V. HANDELMAATSCHAPPIJ "NEDIGEPHA"NIEUWE KEIZERSGRACHT 58, A'DAM (C.)TELEFOON 52S21 en 52621WANDGEDIERTEHiermede berichten wij U. dat dooronswoningen.gebouwen enschepen gezuiverd worden van wandgedierte, kakkeriakken, enz.Door onze methode van zuiveren wordt aan de woningenniets beschadigd. Verf en behangsel hebben niets te lijden enwij behoeven geen ptinten of andere voorwerpen los te maken.Ook behoeven de bewoners tijdens het zuiveren de woniagniet te verlaten of hun inboedel te verplaatsen. Onze methodeis EENVOUDIG, GEMAKKELIJK en DOELTREFFEND.In de navolgende plaatsen hebben wij reeds gewerkt: Coevor-den, Delft, Dodewaard, Ede, Enschede, Franeker, Gorinchem,Gouda, Sappemeer, Kethel, Lonneker, Maassluis, Maastricht,Bussum, Naaldwijk, Noordwijkerhout, Nunspeet, Roermond,Rotterdam, Schiedam, Sliedrecht, Tilburg, Vlijmen, Vlissingen,den Helder, Zandvoort, Zwolle, enz.Vraagt prijsopgave en inlichtingen:Fa. LIEVE & Co. (M. WAPENAAR)KORTEDiJK 16 . VLAARDiNGEN - TELEF. 108P J VAN SCHAIK M-JniKSetejrEGIULMHDLEi^^^^^' ^^^'^ ^^V^l li-lllV NASSAUKADE 312 - TEL. 23485 - A'DAMW0ttig Gftdeponeerd Hand?i8-M?rkfSOLA-BOUWHET SESTE EN GOEDKOOPSTE 8Y6TEEIV! VOORHET BOUWEN VA M COMPLEXEN VOLKS- ENl?!DDEN8TAND8WONINQEN. - 8ELF8UPPORTINGN.V. INTERN. GEWAPENDBETONBOUW BREDAUiTOEVOERO O.A. PLM. 370 WONINGEN VOOR DEGEMEENTE ' HERT0QENB08CH - NOG IN UITVOERINGO.A. 400 WONINGEN VOOR DE GEMEENTE ROTTERDAMKONING & BIENFAIT - Da Costakade 104AMSTERDAMOnderzoek van alle materialen voor den VOLKSWONiNGBOUWMAANDBLAD IS"^ JAAROANO NO. 7 JULI 1932TIJDSCHRIFT VOOR VOLKSHUISVESTINQiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiii EN STEDEBOUW iiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiORGAAN VAN HET NEDERLANDSCH INSTITUUT VOOR VOLKSHUIS-VESTINQ EN STEDEBOUW EN DEN NATIONALEN WONINGRAADALGEMEENEN BOND VAN WONINOBOUWVEREENIGINGENREDACTIE: H. P. J. BLOEMERS, J. BOM-MER, J. DouwES JR., MR. D. HUDIG, JHR.M. J. I. DE JONGEVAN ELLEMEET, IR. P.BAKKER SCHUT, IR. J. M. A. ZOETMULDERVASTEMEDEWERKERS: J. W. BOSSENBROEK,G. A. M. DE BEUYN, IR. A. KEPPLER, MR.J. KRDSEMAN, IR. A. M. KUYSTEN, JHR,A. H. OP TEN NOORT, JAN STXT^T,M. VRIJENHOEK, L. VAN DER WAL, D.E, WENTINKADRES DER REDACTIE ENADMINISTRATIEKLOVENIERSBURGWAL 70 - AMSTERDAMPOSTREKENING No. 29080REDACTIE VAN DE RUBRIEK,,UIT DEN KRING DER BOUW-VEREENIGINGEN".,HET NiEUWE Huis" (KAMER 179)ROELOF HARTPLEIN 4 - AMSTERDAM-- ADVERTENTIES --V. MUNSTER'S UITGEVERSMAATSCHAPPIJHAARLEMMERWEG B 378 - A'DAM (W.)ABONNEMENTSPRIJS f 8.-DE LEDEN VAN HET NEDERLANDSCH INSTITUUTVOOR VOLKSHUISVESTING EN STEDEBOUW(LIDMAATSCHAP VOOR PHYSIEKE LEDEN f 7.50)EN DE LEDEN VAN DEN NATIONALENWONINGRAAD ONTVANGEN HET BLADKOSTELOOSLOSSE NUMMERS. fi.-INHOUD: Officieele Mededeelingen -- De Saneering van Ter Heyde door J. B, -- Centrale voorzieningenin arbeiderswoningen door H. van Saane -- De Gezinsgrootte door G. F. E. Kiers -- Overheidssteunvoor woningbouw in 1931 door A. J. de Jong -- Overzicht van de werkzaamheid der provincialeschoonheidscommissies in de jaren 1927 tot en met 1931 door J. W. Spaargaren Jr. -- Nota van denWoningraad inzake de huren van vereenigings- en gemeentewoningen -- Binnenland -- Uit den Kringder Bouwvereenigingen -- Buitenland -- Overzicht van Tijdschriften.OFFICIEELE MEDEDEELINGENNEDERLANDSCH INSTITUUTPUBLICATIESAan de leden werd het praeadvies van de Ver-eeniging Architectenkern ,,De 8" te Amsterdamen de Vereeniging ,,Opbouw" te Rotterdam voorde vergadering van het Instituut op 25 Juni j.l.toegezonden, over het onderwerp ,,De organischewoonwijk in open bebouwing". Deze pubHcatieis i / 0.75 verkrijgbaar bij het secretariaat van hetInstituut.JAARVERGADERINGDe jaarvergadering van het Instituut werd25 Juni j.l. te Amsterdam gehouden. Het verslagen de rekening en verantwoording over 1931 ende begrooting voor 1932 werden goedgekeurd.De aftredende bestuursleden, de Heeren W. vanBoven en Ir. P. Bakker Schut, werden herkozen.Na afdoening van de huishoudehjke zaken vondeen bespreking plaats over het onderwerp ,,Deorganische woonwijk in open bebouwing", naaraanleiding van het hierover uitgebrachte prae-advies. Een verslag van de vergadering wordt inhet Augustus-nummer van het Tijdschrift opge-nomen.De leden van het Instituut waren op 25 Junitevens in de gelegenheid een rondgang bij te wonendoor de tentoonstelling, georganiseerd door deNederlandsche Groep van het Internationale Con-gres voor het Nieuwe Bouwen, op het gebied vanhet verkavelingsvraagstuk.Zoowel voor de tentoonstelling als voor debehandeling van het praeadvies bestond grootebelangstelling.LEDENVERGADERINGDe vergadering, waarin, in verband met de pubH-catie van het rapport der Commissie Vliegen, alsonderwerp aan de orde wordt gesteld: ,,Welkemaatregelen dienen, mede in verband met dehuidige tijdsomstandigheden, te werden getrof-fen met betrekking tot de moeilijkheden, welkezich voordoen bij de exploitatie van de met finan-cieelen steun van het Rijk en de Gemeentengebouwde woningen?" zal worden gehouden opZaterdag 22 October. Nadere berichten omtrentde vergadering zullen aan de leden worden toe-gezonden.NATIONALE WONINGRAADNIEUWE LEDENSedert de vorige opgave zijn als lid toegetredende Woningbouwvereenigingen ,,Anna Paulowna"146 OFFICIEELE MECEDEELIKGEN - ARTIKELENte Anna Paulowna, ,,Licht en Lucht" te Haaks-bergen en ,,Bloemhof" te Haarlem. De Woning-raad telt thans 359 leden met 85.116 woningen.RAPPORT EIGEN WONINGENVerschenen is het Rapport van de Commissieinzake den bouw van z.g. Eigen Woningen doorwoningbouwvereenigingen. Het rapport is bij hetsecretariaat van den Woningraad verkrijgbaarad / 0.50.ADVIEZEN EN INLICHTINGENVan I April tot 30 Juni j.l. werden door hetsecretariaat van den Woningraad adviezen eninlichtingen verstrekt over de volgende onder-werpen:Aannemer 2Administratie iAnnuiteit 2Arbeidsovereenkomst IAssurantie IBouwkapitaal IBouwplan 3Eigen woningen IHuurbepaling 7Huurcontract IHuurinning IOnderhoud IOuden van dagen IPersoneele belasting IRente IStatuten 8Woninginspectrice IDiversen 640Ter Heijde. Oude toestandDE SANEERING VAN TER HEIJDEHet Rapport inzake de Huisvesting van Krot-bewoners bevat een opsomming van een aantalder belangrijkste gevallen van saneering vankrottenbuurten. De saneering van het dorp TerHeijde is hier niet bij genoemd, ten onrechte,want Ter Heijde vormt in dit opzicht een dermeest typische gevallen en wel zelden zal metsaneering een 200 grondige oplossing wordenverkregen als hier. Wij zijn dan ook verheugddat wij, dank zij de vriendelijke medewerking vanden Inspecteur voor de Volkshuisvesting voorZuid Holland, den Heer W. v. Boven, alsnog instaat zijn omtrent deze saneering enkelebizonderheden te vermelden en daarmede deleemte in genoemd rapport aan te vullen.Ter Heijde, dat in den loop der eeuwen zeer inaanzien gedaald is, vertoonde voor de saneeringhet beeld van een vervallen visschersbuurtjezonder eenig spoor van de welvaart of weelderigenatuur van het Westland. Zooals de afbeelding vande situatie doet zien, bestond het vrijwel uit een straaten een paar steegjes. De wegen waren ongeplaveid,de armelijke en bouwvallige huisjes stondenschotsch en scheef door elkaar, rioleering ontbrak,bij nat weer liepen de vloeren veelal onder water.Toen het dorp Monster en de buurtschap Poel-dijk van rioleeringen werden voorzien, vroeg ookTer Heijde om rioleering en aanvankelijk beslootARTIKELEN 147^ ^^ ^^^.^ C^ |v%if-#,j%^^ ^nSHB&dL^^HK 4rrT-^(U^B?^M6i^nMiTer Heijde. Oude toestandde gemeenteraad 00k hier een rioleering te maken,zonder meer. Door het Staatstoezicht is toenaangedrongen om tot saneering over te gaan,omdat met rioleering alleen de woningtoestanddezelfde zou blijven. Particuliere bebouwing wastusschen de krotjes niet te verwachten.In Augustus 1928 besloot de gemeenteraad vanMonster het dorpje op enkele gebouwen na geheelTer Heijde. Situatie van den ouden toestand Ter Heijde. Situatie van den nieuwen toestand148 ARTIKELENTer Heijde. Nieuwe toestandte sloopen en op de plek, waar de oude woningenstonden, aan behoorlijke straten nieuwe huizen tebouwen, voorzien van een rioleeringsstelsel, aan-sluitende bij dat van Monster. Denadereuitwerkingvan dit besluit werd opgedragen aan den architectD. Oosthoek te 's Gravenhage. Reeds in Juli 1929kon tot aanbesteding der nieuwe woningen wordenovergegaan.Van de 100 huizen, die Ter Heijde telde, zijn er60 afgebroken en vervangen door 125 eengezins-huisjes van vijf verschillende typen. Het grootstetype bevat beneden een woonkamer, slaapkamer.keuken en aangebouwd schuurtje en boven tweeslaapkamers en een zolderruimte.Onder de perceelen, die zijn blijven staan,noemen wij het kerkje, het Gasthuis en de school,welke beide laatste gebouwen verbeterd werden.Voor den aankoop der krotwoningen en de be-noodigde terreinen werd een bedrag van / 75.000.-uitgetrokken. Met de daarbij komende kosten vporrioleering, wegaanleg, en2;. kwam men op eenbedrag van / 138.000.-, waardoor de gemeente debeschikking kreeg over 12.000 M.^ bouwgrond,waarvan de waarde op / 36.000.- is te stellen.Voor de kosten der saneering ad /102.000.- heefthet Rijk een voorschot verleend, hetwelk in 50jaar wordt afgelost. Bovendien geeft het Rijk eenbijdrage ter grootte van het halve bedrag der annu-iteit, zoodat de zuivere saneeringskosten voor deBegane grond VerdiepingSaneering Ter Heijde. Type CBegane grond VerdiepingSaneering Ter Heijde. Type DARTIKELEN 149Ter Heijde. Nieuwe toestaudgemeenten op / 51.000.- komen, een bedrag,waarmede zij anders niet eens de rioleering enbestrating van het oude Ter Heijde zou hebbenkunnen bekostigen.Voor den nieuwbouw verleende het Rijk eengrondvoorschot ad / 52.000.- en een bouwvoor-schot ad / 357.125.-. Van de 125 woningen wordener 93 zonder bijdrage geexploiteerd, terwijl voorde overige 32 woningen van Rijkswege een bijdragevan / 800.- per jaar werd verleend.Voor nadere bizonderheden zij verwezen naarde bijbehoorende afbeeldingen.LB.CENTRALE VOORZIENINGEN IN AR-BEIDERSWONINGENWie nagaat wat in het belang der volkshuisvestingis geschied sedert het einde der vorige eeuw, ziettweeerlei streven zich openbaren, en wel: hetverbeteren der woning-op-zichzelf -- ruimte,ventilatie, lichttoetreding -- voor den bewoner vanprimair belang, en daarnaast de hervorming derwoningvoorziening -- woningcorporaties, over-heidszorg -- van secundair belang voor den bewoner.Dat de woning-voorziening in onze dagen meerop den voorgrond treedt en belangrijker is gewordendan de woning-verbetering, is een vraagstuk, dateen uitgebreider beschouwing vergt dan het kadervan dit artikel toelaat.De gemeenschaps-idee is in deze ongetwijfeldeen factor van beteekenis geweest.Op het stuk der woningverbetering, waarin ikook het aanbrengen van centrale voorzieningenzou willen begrijpen, moet deze idee ook wordengevolgd.Onze tegenwoordige groote complexen zijn nogte veel een stapeling van een aantal woonruimtenen nog te weinig worden de vele nieuwe mogelijk-heden aangevat, die deze groote complexen en dehuidige woningvoorziening bieden. Met name:Begane grond VerdiepingSaneering Ter Heijde. Type FBegane grond VerdiepingSaneering Ter Heijde. Type G150 ARTIKELENWat den bewoner in gemeenschappelijk gebruikkan worden geboden en de comforts, die in dezegroote woningblokken technisch-economisch be-reikbaar zijn.Van datgene, wat den bewoner in gemeenschap-pelijk gebruik kan worden gegeven, worden ge-noemd: een gemeenschappelijke tuin, rijwielen-bergplaats, kinderspeelplaats (zandbak, etc.), ont-spanningsgelegenheid voor ouderen (tennisbaan,sports, eventueel clublokaal) etc. met woning voorconcierge, die toezicht houdt op ordelijk gebruikvan een en ander, zorg draagt voor klein onderhoud,centrale voorzieningen bedient en regelt, huur-"gelden int, enz.In plaats van tot ,,prive"-tuintjes is een ruimerbinnenterrein van een bouwblok zeer geschiktvoor een en ander in te richten, waardoor hetgeheel ten goede komt aan alle bewoners, ook dievan de bovenverdiepingen; daartoe moet de tuinvan het gemeenschappelijke trappenhuis uit directtoegankelijk zijn.Het genot van een mooien tuin, van een zonnigespeelgelegenheid voor de kinderen onder het oogvan de ouders en onder toezicht van den concierge-- buiten de gevaren van den openbaren weg --en van een ontspanningsgelegenheid voor deouderen, zoo dicht bij huis, zijn even zoovelevoordeelen, die het saamhoorigheidsgevoel derbewoners zeker zullen bevordeien.Centrale voorzieningen als verwarming, warm-water voor douche-badgebruik in de woning,een waschhuis ter behandeling van de gezinswasch,radio-distributie, etc. kunnen in meerdere woning-complexen economisch worden geexploiteerd enfinancieel verantwoord zijn.Een vorig geslacht heeft waterleiding, gas,electriciteit -- toch eveneens ,,centrale voorzie-ningen" op grootere schaal -- in de plaats doentreden van waterput, kolenfornuis en petroleum-lamp. Met het technisch mogelijk worden ontstonddaaraan ook de behoefte.Onze tijd heeft centrale verwarming en bad-gelegenheid binnen het raam gebracht ook van dearbeiderswoning. Met de voordeelen dezer com-forts heeft ieder kennis gemaakt in school, kantoor,fabriek en badhuis en naar deze gemakken zalaanstonds ook in de woning worden gevraagd.Op het gebied van centrale telefoon, stofzuiger-installatie, luchtverversching, etc., staan wij voorexploitatie-problemen, waarmede nog niet vol-doende ervaring is opgedaan, zoodat deze voor-zieningen in arbeiderswoningen nog even toekomst-muziek zullen zijn.Gemeenschappelijke winkel en keuken (al danniet op cooperatieven grondslag) stellen bizondereeischen en vallen feitelijk buiten het terrein vande woningvoorziening, ook al worden die wat aanden ruimen kant genomen.Wanneer de volkshuisvesting meer zich zal gaanontwikkelen in de richting als hierboven slechts ingroote lijnen aangegeven, zal de woningbouw on-getwijfeld in een ander stadium komen en daarbijzullen problemen worden aangesneden, die tot-nutoe weinig aandacht hadden.Ook zal de voorbereiding der bouwplannen eengrondige studie vereischen en veel overleg; hierligt evenwel een ruim arbeidsveld met vele enbelangrijke verbeteringen.Stedebouwkundig zal rekening zijn te houdenmet meer ruimte voor tuinen en sportterreinbinnen de bouwblokken, de behoefte daaraanbuiten de complexen zal dan overeenkomstig ver-minderen; ook kunnen dan wellicht naar de zon-zijde open bouwblokken worden ontworpen.Verder zullen van overheidswege de bestaandevoorschriften, verordeningen en tarieven der ge-meentebedrijven en -diensten moeten wordengetoetst aan en billijkheidshalve worden gebrachtin overeenstemming met zulke plannen. Als voor-beeld mag te dezen gelden dat de Stadsreinigings-dienst te Amsterdam de asch aan iedere woninggratis ophaalt, doch een kleinere totaal-hoeveelheidaan een centraal punt slechts tegen betaling weg-voert.Soortgelijke gevallen treft men eveneens aanbij de tarieven voor water en electriciteit.Evenwel behoeven de bestaande tarieven geenoverwegend bezwaar te zijn tegen de toepassingvan deze denkbeelden.Ik hoop hiermede in groote trekken aangegevente hebben in welke richting m.i. in de naaste toe-komst nog veel en belangrijk werk is te doen:het begrip ,,woning" op een hooger plan te brengendan het begrenzen van 60 vierkante meters doorvier muren.Bij alle vetbeteringen blijve evenwel voorop-gesteld dat iedere woning op zichzelf allereerstmoet zijn: de huisvesting van het gezin, dienstbaaraan het gezinsleven, doch dat daarnaast elk grootercomplex van woningen, meer dan tot nu toe, degelegenheid moet bieden voor de bevordering vanorde en gemeenschapszin bij haar bewoners.Een doel, waarvan de kiem in onze huidige volks-huisvesting is gelegd.Amsterdam, Juni 1932 H. VAN SAANEDE GEZINSGROOTTEOp de vergadering van het NederlandschInstituut voor Volkshuisvesting en Stedebouw,op Zaterdag 14 November 1931 te 's Gravenhage,werd het onderwerp aan de orde gesteld: ,,Dewoningvoorziening in verband met grootte ensamenstelling van het gezin". In het prae-adviesvan de Heeren J. BOMMER en H. C. NIJKAMPkomen verschillende statistische gegevens voorover de grootte der gezinnen in ons land. De eersteARTIKELEN 151geeft alleen gemiddelde cijfers omtrent het aantalkinderen per gezin en komt o.m. tot de volgendeconclusies:j.Sedert enkele tientallen van jaren worden dehuishoudens regelmatig kleiner en daalt met namehet gemiddeld aantal kinderen per huishouden.De vermindering van de grootte der huishoudensvalt in het bizonder in de groote steden te con-stateeren. Te verwachten vak dat deze vermin-dering zich ook in de toekomst zal voortzetten."De andere prae-adviseur geeft naast enkelealgemeene cijfers van een drietal gemeenten,Zwolle in 1938, Enschede 1929 (alleen arbeiders-woningen) en Brunssum 1930, het percentage vangezinnen met een, twee, drie, enz. kinderen. Iklaat een staatje met bijbehoorend gedeelte vanhet praeadvies hier volgen.5'3B- :^a0>?.0TOw B10a t0g nM?3GEMEENTENM M (jVMUl I en 2 personenM to (000 UJ>? 3 personenvj M w^0 .^ 4 personeno> W 00w H MJj 4^ w 5 personenM 00 vjWW ? 0 6 personenOl 00JUl?? ^ 8 personen?J ?vl CJ>vw 10>? H?? 9 personenat VM CTl\M VW M10 en meer personenVO *oSI omw .^aW MO oww >? 21OMKwH,,Worden op het voetspoor der ministerieele,circulaires onder ,,groote gezinnen" verstaan,gezinnen met zes en meer kinderen (waarvoor,aangenomen acht personen), dan blijkt in Zwolle,,Enschede en Brunssum het aantal van zulke,gezinnen resp. 6,1 %, 9,3 % en 13,4 % te vormen,van het totaal. ^),,Voor de woninggroepen der arbeidersbevolking^) Wanneer men als groote gezinnen aanneemt gezin-nen met meer dan vier kinderen, dan worden deze per-centages resp, 10,8%, 14,8% en 30,7%.,,in de mijnstreek wordt daarvoor een nog hooger,,percentage, namelijk 15 %, gevonden.,,Ter vergelijking zij aangeteekend, dat 20 jaar,,geleden het hier bedoelde percentage voor het,,geheele Rijk bedroeg 13,2 %; het laagste 8,8 %,,in Friesland, het hoogste 17,6 % in Limburg."In aansluiting kan ik voor Leiden enkele ge-gevens van fecenten datum verstrekken, welkem.i. wel van belang zijn.In het voorjaar van 1930 is een onderzoek in-gesteld door mijn Dienst naar het al dan niet-woningbehoevend zijn van de door de verschiUendewoningbouwcorporaties en de stichting Gemeente-woningen opgegeven gezinnen, die bij deze alslid of gegadigde voor een woning stonden inge-schreven.Het onderzoek omvatte 1564 gezinnen of a.s.gezinnen. Van deze gezinnen zijn verschiUendegegevens verzameld, o.m. over het aantal kinderenper gezin. Voor de beoordeeling van de woning-behoefte werden de gezinnen in categorieen inge-deeld en wel als volgt:1. gezinnen, in geen enkel opzicht woningbe-hoevend; bijv.: woont reeds in een woning dervereeniging, naar een andere plaats verhuisden derg.;2. te klein behuisd;2a. als voren wegens dubbele bewoning;3. slechte woning;4. woningbehoevend, hetzij door tijdelijke in-woning, hetzij wegens voorgenomen trouw-plannen, die op het betrekken van een woningwachten;5. gezinnen, die geen eigenlijke woningbehoeftezijn. Men wil een woning eener vereenigingom bizondere omstandigheden of redenen,zonder dat daardoor meerdere woningbehoeftezal ontstaan.De resultaten van de berekende woningbehoeftewil ik in het midden laten en mij alleen bepalen,zooals het hoofd van het artikel ook aangeeft, tothet gevonden aantal kinderen per gezin of degezinsgrootte. Van categorie i zijn geen gegevensverzameld, hetgeen uit den aard der zaak reedsniet mogelijk was t.a.v. naar een andere plaatsvertrokken personen. Deze categorie omvatte553 gezinnen, zoodat van de resteerende loiigezinnen de gegevens wel bekend zijn. Evenwel is hetlogisch van categorie 4 uit te schakelen de 139 on-gehuwden, die zich wegens trouwplannen voor eenwoning hadden opgegeven. Dit zou het aantalgezinnen met o kinderen te hoog doen zijn, afge-scheiden van het feit, dat men hier heelemaal nietvan een gezin kan spreken.In volgende tabel I is het geheele resultaatweergegeven. Sommige gezinnen waren vanwegeden toestand der woning in twee categorieen onderte brengen. Zooals uit de tabel blijkt, is het aantalgezinnen met meer dan vijf kinderen slechts zeergering. Voor elke categorie en het totaal zijn de153ARTIKELEfiWnoffiaauviaan^CT!>nOSW*l-lr?NNft0inm>orrifAxnmosavdNN00.OVOVO00COONaaixviaan:o>o>nc'^NHPQHHNKHHHV'mZCAy3\r,ininmt^"3-NxnmosavMM^O0?--1voint^c>>oOvoJaaixviaa'jh000000'ifsOooP~t-tt^*.^xnmosav(TlHM00Mfflin*0\faaixviaat^i^CO^1-^1--4t^WMI--1wHo*CflHPPvPIinPI00HH?