J TlJDSCHRIFTVOOR1=fvOLKSHUISVESTING]"lEN STEDEBOUWEORGAAN VAN HET NEDERLANDSCHINSTITUUT VOOR VOLKSHUIS:VESTING EN STEDEBOUW EN VANDEN NATIONALEN WONINGRAADALGEMEENEN BOND VAN WONINGBOUWVEREENIGINGEN]1934 No 11 15*" JAARGANG NOVEMBERIIN.V. VAN mUNSTER'S UITGEVERS MAATSCHAPPiJ - HAARLEMMERWEG B 378 - AMSTERDAM (W.)BESTRIJDTWANDGEDIERTE ZELF VRAAGT GRATIS BROCHUREABIS - BLOEMENDAALIHLICHTiHGENDIAMETANHET eEVAARLOOZE VERQA8SING8MIDDEL TERVERDELQING VAN WANDLUIZEN --eEMAKKELMK TOE TE PA88EN. AB80LUUTAFDOENDE --SEEN 8PECIALE APPARATEN BENOODIGDVERKRMQBAAR BM APOTHEKERS EM DROSIITENIV. HANDELMAATSCHAPPIJ "NEDIGEPHA"NIEUWE KEIZERSGRACHT 58, A'DAM (C.)TELEFOON 52621 en 52621NEDERLANDSCHEBOUWMEESTERSLAAT UW JAARQANQEN VAN HETTIJDSCHRIFT VOOR VOLKS-HUISVESTING EN STEDEBOUWINBINDENLosse banden verkrijgbaar h fl 1.40 francoper postVwkitfebttr in dm BoekhamM m bUN.V. Van Munster's Uitgevers-Mij. - AmsterdamHaarlemmerweg B 378 -- Postrekening 74966EERSTE REEKS: 1EEN REEKS STUDIES. ONDER LEIDING VAN .W. RETERA Wzn.Verschenen:W. KROMHOUT Czn.. door W. Retera Wzn.PIET KRAMER door W. Retera Wzn.Dr. H. P. BERLAGE . . door Just HavelaarA. J. KROPHOLLER . . door Ir. G. KnuttelW. M. DUDOK door Ir. G. FriedhofTPrijs per deeltje if 1.50inomslagteekeningd.W.ReteraWzn.,m.? 24 platenVERKRIJGBAAR IN DEN BOEKHANDEL EN BIJN.V. VAN MUNSTER'S UITG.-MIJHAARLEMMERWEG B 378-AMSTERDAM W.ISOLA-BOUWHET BESTE EN OOEDKOOP8TE 8Y8TEEM VOORHET BOUWEN VAN OOMPLEXEN VOLKB- ENHIDDEHBTANDSWONINOEN. - 8ELF8UPPORTINQN.V. INTERN. GEWAPENDBETONBOUW BREDAWattlg Oedeponeerd Handel?-M*rkUITQEVC?m> OJk. PLM. 370 WONINGEN VOOR OBQEMEENTE 'a HERTOQENBOBCH - NOG INUITVOERINQOA. 400 WONINOEN VOOR DE QEMEENTE ROTTERDAMKONING & BIENFAIT - Da Costakade 104AMSTERDAMOnderzoek van aile materialen voor den VOLKSWONINGBOUWMAANDBLAD 15"^ JAARQANQ N^. 11 NOVEMBER 1Q34TIJDSCHRIFT VOOR VOLKSHUISVESTINOiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiii EN STEDEBOUW iiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiORGAAN VAN HET NEDERLANDSCH INSTITUUT VOOR VOLKSHUISVESTINO ENSTEDEBOUW EN DEN NATIONALEN WONINGRAADALGEMEENEN BOND VAN WONINOBOUWVEREENIGINGENREDACTIE: H. P. J. BLOEMERS, J. BOM-MER, J. DouwES JR., JHR. M. J. I. DEJONGE VAN ELLEMEET, IR.P.BAKKER SCHUT,IR. J. M. A. ZOETMULDERVASTE MEDEWERKERS: J. W. BOSSENBROEK,G. A. M. DE BRUYN, IR. A. KEPPLER, MR.J. KRUSEMAN, IR. A. M. KUYSTEN, JHR.A. H. OP TEN NOORT, M. VRIJENHOEK,L. VAN DER WAL, D. E. WENTINKADRES DER REDACTIE ENADMINISTRATIEKLOVENIERSBURGWAL70, AMSTERDAM CPOSTREKENING NO. 29080REDACTIE VAN DE RUBRIEK,,uiT DEN KRING DER BOUW-VEREENIGINGEN",,HET NIEUWE HUIS" (KAMERS 181-182)RoELOF HARTPLEIN4- AMSTERDAM z-- ADVERTENTIES --V. MUNSTER'S UITGEVERSMAATSCHAPPIJHAARLEMMERWEG B 378 - A'DAM WABONNEMENTSPRIJS f 8.-DE LEDEN VAN HET NEDERLANDSCH INSTITUUTVOOR VOLKSHUISVESTINO EN STEDEBOUW(LIDMAATSCHAP VOOR PHYSIEKE LEDEN f 7.50)EN DE LEDEN VAN DEN NATIONALENWONINGRAAD ONTVANGEN HET BLADKOSTELOOSLOSSENUMMERS. fl.-INHOUD: Officieele Mededeelingen -- Woningcomplex van de Algemeene Cooperatieve Woningvereeniging aande Walnootstraat en omgeving te 's Gravenhage door J. A. Hoogeveen -- Woningen met onvoldoende slaapruimtenbij de Volkstelling 1930 door A. J. A. Rikkert -- De Landschapscommissie van ,,Het Oversticht" door Ir. W. P. C.Knuttel -- Binnenland -- Uit den Kring der Bouwvereenigingen -- Overzicht van Tijdschriften -- Nieuwe aan-winsten van de bibliotheek -- Wetten, Ken. Besluiten, enz.OFFICIEELE MEDEDEELINGENSTICHTINGSKOSTEN VAN ARBEIDERSWONINGENDoor Instituut en Woningraad is een Commissieingesteld, w^elke tot taak heeft ernstig te onderzoekenalle mogelijkheden tot vermindering van de stichtings-kosten van arbeiderswoningen, welke zonder schadevoor de volkshuisvesting kunnen worden aangewend,en daarbij met name aandacht te vsfijden aan opkoraendedenkbeelden betreffende planmatige voorziening in dewoningbehoefte, rationeele bouwwijze, betere organi-satie van het bouwbedrijf en technisch-economischjuistere indeeling van woningen en woonwijken. DeCommissie zal zich bij haar vs^erk de medewerkingtrachten te vcrzekeren van een groot aantal deskundigen.Zij bestaat uit de Heeren Ir. M. E. H. Tjaden, voor-zitter, Mr. Dr. G. v. d. Bergh, J. Bommer en Jhr. M. J. I.de Jonge van Ellemeet, leden. In plaats van M^ijlenMr. D. Hudig zal waarschijnlijk nog een vijfde lid in deCommissie worden benoemd.NATIONALE WONINGRAADVEREENIGINGSWONINGBOUW TE AMSTERDAMHet bestuur van den Nationalen Woningraad heeftzich tot de Kroon gewend met het verzoek om metvernietiging van het besluit van Gedeputeerde Statenvan Noord Holland alsnog goed te keuren de Amster-damsche raadsbesluiten van 8 December 1933, waarbijgarantie werd verleend ten behoeve van den bouw van646 vereenigingswoningenSeptember-nummer).(zie het bericht in onsNIEUWE LEDENSedert de vorige opgave is als lid van den NationalenWoningraad toegetreden de Woningbouwvereeniging,,Amstelland" te Nieuwer-Amstel. De Woningraad teltthans 401 leden met 94.556 woningen.WONINGCOMPLEX VAN DE ALGEMEENECOOPERATIEVE WONINGVEREENIGINGAAN DE WALNOOTSTRAAT EN OMGE-VING TE 'S GRAVENHAGEOp 4 September 1933 werd door de AlgemeeneCooperatieve Woningvereeniging te 's Gravenhage aande N.V. Aannemersbedrijf v.h. P. A. van Wijnen,Dubbeldamsche weg 37 te Dordrecht opgedragen hetbouwen van 208 woningen, waarvan een met winkel,benevens een winkel met woning en een pakhuis aan deWalnootstraat, Appelstraat en Kokosnootstraat en aanhet Notenplein te 's Gravenhage.Op 20 October 1934, na 263 werkdagen, werden dezewoningen door bovengenoemd Aannemersbedrijf op-geleverd en direct daarna door de Vereeniging ter be-woning beschikbaar gesteld. Deze woningen makendeel uit van het z.g. looo-woningenplan.Bij het maken van het plan was de leidende gedachte172 ARTIKELENSituatieom gelijke woningen te maken en de afwijkende typenin en op de hoeken samen te stellen met dezelfde ele-menten als de normale typen, hetgeen bereikt is. Vanhet normale type, type A, blijkt de indeeling uit deteekeningen. Hierbij valt op te merken dat het grooteportaal o.m. licht ontvangt door de bovenlichten vande kozijnen van keukens en slaapkamers en door deglazen bovenpaneelen der op het portaal uitkomendedeuren. Het is gebleken dat het licht 2:eer voldoende is.Dit portaal beteekent een groot gemak voor de bewoners.Alle kamers en de keuken liggen aan dit portaal, zoodatvan het portaal uit alles gemakkelijk is te bereiken.Wanneer men bezoek ontvangt dat men niet in dehuiskamer wil hebben, kan men dat daar doen en bijhet schoonmaken van de kamers kan men daar evenenkele meubels opbergen. Uit ervaring is geblekendat een dergelijke ruimte een groot gemak is. In debenedenhuizen is een flinke fietsenberging in de gangonder de buitentrap en bewoners van de tweede ver-dieping kunnen een fiets plaatsen in den ingang, terwijlvoor de bewoners van de eerste verdieping, indien hetnoodig blijkt, op twee plaatsen in de tuinen een ge-meenschappelijke fietsenberging zal worden gemaakt.In alle groote slaapkamers is een stookgelegenheidgemaakt, en in alle W.C.'s is een klein waschbakjeaangebracht. Verder zij nog opgemerkt dat in allewoningen de gas- en electriciteitsmeters op een plankin de gangen zijn geplaatst, dus niet in slaapkamers.De huren bedragen voor de benedenwoningen / 5.60,voor de eerste verdiepingen / 5.20 en voor de tweedeverdiepingen /5.10, alles per week. In deze huurprijzenzijn begrepen de kosten voor waterverbruik en dehuur van de electrische lichtleidingen; de Vereenigingliet n.l. voor eigen rekening de lichtleidingen aan-leggen, in elke woning 12 lichtpunten en stopcontacten.In 24 woningen zijn stortbaden gemaakt, zooalsop de teekeningen van het As-type is aangegeven. Destortbadruimte ontvangt licht door de in de wandentusschen slaapkamer en stortbad gemaakte raampjesmet ondoor^ichtig glas. De vloeren van de stortbadenzijn van gewapend beton, afgedekt met granito, dewanden van waterdicht materiaal, bezet met tegels,evenals de W.C.'s, welke in verbinding staan met destortbaden.Door het Gemeentelijk Electrisch Bedrijf zijn in deze24 woningen warmwaterinstallatie's aangebracht. DeVereeniging levert voor deze woningen het warme water.Tweede verdiepingEerste verdiepingi'^.oo .Begane grondType AARTIKELEN 173Tweede verdiepingEerste verdiepingBegane grondType AsWalnootstraat30 liter per dag, bij een temperatuur van 90 gradenCelsius. Behalve in de stortbaden zijn 00k in de keukensvan de woningen met stortbaden warmwatertappuntengemaakt. Voor het gebruik van dit warme water en voorde kosten van de inrichting der stortbaden betalen debewoners dezer woningen / 0.75 per week en perwoning meer. Deze /0.75 wordt tegelijk met de huurgeind. Op deze wijze heeft de Vereeniging groote zeker-heid dat de stortbaden 00k werkelijk gebruikt worden.Verder werd vanwege de Vereeniging een centraleantenne aangelegd, systeem Stoet en van Harreveldt.Hierdoor zijn de ontsierende antenne's van de dakenverdwenen, wordt er veel op onderhoudskosten be-spaard en is de radio-ontvangst voor iederen bewonerongestoord. Langs het geheele complex is een ringlei-ding van loodkabel aangelegd met aansluitingen hieropin elke woning, zoodat de bewoner zijn toestel kanaansluiten op een stopcontact, waarin antenne en aardedjn aangebracht. Door de ervaring met dit systeem inreeds bestaande complexen der Vereeniging is geblekendat het voldoet. Bij eerste aansluiting betalen de bewoners,die een aansluiting op de centrale antenne wenschen,/ 5.-; verdere kosten zijn er voor de bewoners niet.De gevels zijn gemetseld van gele waalsteen metroode banden van handvormwaalsteen. De raamdorpelsen de portiekbuitentrappen zijn van Beiersch graniet.De kleuren van het buitenverfwerk zijn als volgt: ko-zijnen en voorkanten der goten geelgrijs, de onderkantender goten en de ramen wit en de voordeuren mosgroen.Alle buitenmuren zijn aan den binnenkant bezet met ce-mentdrijfsteen, terwijl bij de muren op den regenkantnog een laag cementmortel, aangemaakt met Sika, tus-schen gevel en drijfsteen is aangebracht, evenals tegen deop deze gevels aansluitende binnenmuren over een leng-te van 0.80 m uit de gevels. Voor geluidsisolatie zijntegen de onderkanten der balken boven de woonkamersen de groote slaapkamers Rietsolomiteplaten ter diktevan 0.05 m bevestigd. Ook tegen den onderkant van alleplatbalklagen zijn dezelfde soort platen aangebrachtvoor warmte en koude-isolatie.De totale bouwkosten hebben / 474.250.- bedragen.174 AKTIKELEKGedeelte NotenpleinBij de voorbereiding van den bouw en bij den bouwis de medewerking van den Dienst der Stadsontwikkelingen Volkshuisvesting van groot belang geweest voor detotstandkoming van dit complex.Dat de vraag naar dergelijke woningen groot is, be-wijst het feit, dat alle woningen direct verhuurd zijn,hoewel het complex ver van het centrum der stad ligt.J. A. HOOGEVEEN,Architect*s Gravenhage, November 1934WONINGEN MET ONVOLDOENDESLAAPRUIMTEN BIJ DE VOLKSTELLING1930In het Mei-nummer van ons Tijdschrift mocht ikhet een en ander publiceeren omtrent de ,,Woning-statistiek" bij de Volkstelling 1930. Ik gaf daar slechtseenige minder diepgaande beschouwingen over hetgeenwas verzameld en bewerkt.Thans kom ik op een onderdeel terug en wel op datdeel, hetwelk betrekking heeft op de overvulling van dewoningen en wel speciaal voor ^oover betreft Amsterdam.Ten aanzien van de woningen met een en met tweeslaapruimten is nagegaan of de^e voldoende ruimtebieden voor het daarin wonende gezin om aan de kin-deren van 14 jaar of ouder van verschillend geslachtgescheiden slaapplaatsen te verschaffen.Als onvoldoende zijn aangemerkt:a. woningen met een slaapruimte, bewoond door tweepersonen van verschillend geslacht boven 14 jaar,die niet met elkaar gehuwd zijn (dus b.v. een vader-weduwnaar met een volwassen dochter, een moeder-weduwe met volwassen zoon);b. woningen met een slaapruimte, bewoond door eenechtpaar en een of meer personen van 14 jaar ofouder;c. woningen met twee slaapruimten, bewoond door eenechtpaar en een of meer personen van 14 jaar ofouder van verschillend geslacht (dus b.v. vol-wassen zoons en dochters die in eenzelfde ruimtemoeten slapen).Ik gebruik hier opzettelijk niet het woord ,,slaap-vertrek" maar ,,sla2iprmmten", omdat bij de Volkstellingdaaronder ook begrepen zijn keukens, bergkelders, berg-zolders, stallen, enz. voor zoover daarin ook geslapenwordt.Uit deze laatste opmerking blijkt reeds dat de werke-lijke toestand slechter is dan uit de cijfers zou volgen.Niet geconcludeerd mag voorts worden dat in degevallen, waarin niet sprake is van een onvoldoendentoestand in den zin van het bovenstaande, de toestandvoldoende zou zijn. Verre van dat, want de grens van14 jaar is veel te hoog om te kunnen dienen als maatstafvoor den eisch van het gescheiden slapen van de ge-slachten. In de circulaire van den Minister van Arbeid,Handel en Nijverheid van 25 Juli 1927 wordt als eischgesteld dat de kinderen reeds op 12-jarigen leeftijdgescheiden naar het geslacht dienen te slapen. In decirculaire van den zelfden Minister van 8 Januari 1932wordt alleen de eisch gesteld dat voor zoons en dochtersgescheiden slaapkamers aanwezig moeten zijn, daarmedede bepaling van den leeftijdsgrens aan het inzicht dergemeentebesturen overlatende. Amsterdam heeft dezegrens voor de kinderen van de gezinnen wonende ingemeentewoningen, gesteld op 10 jaar. (Zie ook hetgeendaaromtrent vermeld staat in het Mei-nummer).Voor ik tot de nadere gegevens omtrent Amsterdamkom, volgen hier eerst eenige cijfers omtrent het Rijk(voor een deel reeds eerder gepubliceerd).Het zijn de gevallen, waarin de ontoelaatbare toestandten aanzien van de aanwezige slaapruimte werd gecon-stateerd, uitgedrukt in procenten van het totaal aantalbewoonde woningen met twee of meer bewoners.Het Rijk ...... 11,9 Utrecht ...... .. 9,4Noordbrabant ...... 12,2 Friesland ...... .. 19,7Gelderland .... ...... 13,7 Overijssel...... .. 12,7Zuidholland .. ...... 10,5 Groningen .... .. 16,9Noordholland ...... 9,8 Drenthe ...... .. 26,3Zeeland ...... ...... 18,3 Limburg .... ?? 3tlGemeenten met minder dan 500 inwoners .. .. 15,9>f ff 501 - i.ooo ,, .. 18,7ff ff i.ooi - 2.000 ,, .. 18,7? ? 2.001 - 5.000 ,, ?? 17.7it n 5,001 - 10.000 ,, .. 15,9f) tt 10.001 - 20.000 ,, .. 13,0ft tt 20.001 - 50.000 ,, .. 8,4tt tt 50.001 -100.000 ,, .. 6,8tt t> loo.ooi en meer ,, .. 8,4Het is ook mogelijk een splitsing te maken van deontoelaatbare gevallen naar de grootte der gezinnen.Hier volgen de percentages omtrent het Rijk en omtrentAmsterdam:ARTIKELEN175Het Rijk A'damGezinnen bestaande uit 2 personen 3,6 4,1??> 3 9/5 16, 4 12,7 10,5. 5 15.5 13.1, 6 i7?3 14,6> 7 18,4 i5>5, 8 19,4 17,6, 9 19.4 16,3, 10 of meer i9>8 15.8Gemiddeld 11,9 9,2Van de groote gezinnen beschikken voor het geheeleRijk dus bijna 1/5 van het aantal gezinnen niet overvoldoende slaapruimte; voor Amsterdam was dit onge-veer 1/6 deel.Ik kom thans tot de meer gedetailleerde cijfers om-trent Amsterdam. Deze zijn ontleend aan de loosteStatistische Mededeeling van het GemeenteHjk Bureauvan Statistiek van Amsterdam, waarvan de verschijningsamenviel met het 40-jarig bestaan van dat Bureau.Mr. Dr. H. J. van Zanten zegt in zijn voorwoord o.a.:,,Dat het mogehjk was.... uitvoerige gegevens, aande Volkstelhng ontleend, voor Amsterdam te pubH-ceeren, is vooral te danken aan de medewerking vanden Directeur-Generaal van de Statistiek, Prof. Mr.H. W. Methorst, die.... de bewerking van de Amster-damsche gegevens zoodanig heeft doen plaats hebben,dat zij voor een 50-tal onderdeelen der gemeente,............. afzonderlijk werden verkregen.........."Voor Amsterdam zijn dus de gedetailleerde gegevensbekend omtrent de 49 wijken, waarin Amsterdam o.a.voor dit doel is ingedeeld.Voor een gemakkelijke orienteering wordt eerst ver-wezen naar den hierbij afgedrukten staat en een carto-gram.De staat bevat in de eerste kolom de aanduiding derverschillende wijken van Amsterdam; in de tweedekolom is vermeld het percentage van het aantal woningen,waarin geen voldoende slaapruimten voor de daarinwonende gezinnen aanwezig zijn; in de laatste kolomis vermeld het percentage van het aantal woningen, datwordt gevormd door vereenigings- en gemeente-woningen.De opsomming der wijken is in zoodanige volgordegegeven, dat met de meest overvulde buurten is begonnenen dan afdalende naar de gunstigste buurten.In overeenstemming met de hierboven gegevencijfers voor het Rijk omtrent den toestand in de ge-meenten naar het aantal inwoners -- waaruit blijkt datop het platteland de toestanden veel ongunstiger zijndan in de steden -- zijn 00k de plattelandsgedeelten vanAmsterdam (zie Waterland en de Polders in West)Zeer slecht.Dan volgt de oude stad. Met uitzondering van dewijken, gevormd door de grachten, is het percentageonvoldoende slaapruimte in alle wijken boven hetgemiddelde, dat voor de geheele stad 9,2 bedraagt. Hetallerslechtst is het Noordelijk gedeelte van de Jordaan.Het Zuidelijk gedeelte van de Jordaan is lets minderslecht. Zeer slecht is de toestand op de Oostelijke Eilan-den (Kattenburg, Wittenburg en Oostenburg) en op deWestelijke Eilanden (Bickers-, Prinsen- enRealeneiland).Percentage Percentagewoningen vereenigingsWIJKEN met onvol- endoende slaap- gemeenteruimte woningenLandelijk gebied-Noord 27.6 3.1Jordaan (Noord. ged.) 24.7 4.1Oostelijke Eilanden 20.3Dijkstraat en omgeving 19.7 --Jordaan (Zuid. ged.) 19.0 3-5Westelijke Eilanden 18.7Landelijk gebied-West 17.8 8.6Kern Oude Stad (Noord. ged.) 16.7 --Jac. van Lennepbuurt 16.5 3-3Funen 15.9Jodenbuurt 15-5 1.9Staatsliedenbuurt 14.1 6.4Dapperbuurt 14.0Spaarndammerbuurt 13.9 36.5Leidsche- en Weteringbuurt 13.8Buiksloot en Nieuwendam 13.1 --Kern Oude Stad (Zuid. ged.) 13.0 --Hugo de Grootbuurt 11.9 10.6Weesperstraat en omgeving II-5 --Oude Pijp 10.9 --Grachten (Noord. ged.) 8.8 --Duivelseiland 8.8 --Bellamyplein en omgeving 8.5 14.5Weesperzijde en omgeving 8.3J. J. Cremerplein en omgeving 7-5 0.6Grachten (Zuid. ged.) 7-3 --Oosterparkbuurt 7-3 0.4Plantage 6.7Indische buurt 6.4 13.0Potgieterbuurt 6.2Nieuwe Pijp 6.0 34.4Weteringschans en omgeving 5.6Oud-Watergraafsmeer 5-3 7-5Schinkelbuurt 5.2 34.4Const. Huygensstr. en omgeving 4.8Adm. de Ruyterweg en omgeving 4.7 10.5Mercatorplein en omgeving 4.7 6.8Vondelstraat en omgeving 3.6 --Surinameplein en omgeving 3-5 3.4Nieuwendammerham 3-3 80.0Afrikaansche buurt 3.2 39.2Stadionbuurt 2.7 55-2Amstellaan en omgeving 2.5 3-5Hoofddorpplein en omgeving 2.2Buiksloterham 1.8 86.8Tuindorp Watergraafsmeer 1.7 99.5N. en Z. Amstellaan en omgeving 1.6Concertgebouwbuurt 1.4 14.6Tuindorp Oostzaan 1.4 99.6,, Nieuwendam 0.7 97.6Apollobuurt 0.3In de wijk Dijkstraat en omgeving en in de Joden-buurt wordt het gemiddelde percentage voor de geheelebuurten niet onbelangrijk beinvloed door de daarinplaats gehad hebbende saneeringen. Indien het mogelijkware deze gesaneerde buurten uit te schakelen, dan zoude toestand nog veel ongunstiger zijn dan thans wordtvoorgesteld.Alvorens nadere aandacht aan de wijken in de NieuweStad te besteden, worde opgemerkt dat in iedere wijkeen cirkel is aangebracht, voorstellende het aantalwoningen in de wijk (zie cartogram). De zwarte sectorgeeft weer het aantal woningen van vereenigingen en degemeente tezamen in die wijk. In de Oude Stad hebbendeze soorten woningen weinig beteekenis. Anders isdit in de Nieuwe Stad.In de Nieuwe Stad is de Kinkerbuurt het allerslechtst.176 ARTIKELENZ66 slecht zdis dat de toestand daar gelijk is met dekern van de Oude Stad. Verder valt onmiddellijk opdat de toestand in de Spaarndammerbuurt, in de vanBeuningenbuurt, in de Oude Pijp en in de Dapperbuurtzoo slecht is, dat het percentage boven het gemiddeldevan de geheele stad uitkomt. Zulks is ook nog het ge-val met de Hugo de Grootbuurt. Het zijn in hoofdzaakdie wijken, die reeds voor den aanvang van deze eeuwzijn gebouwd.In de overige wijken der Nieuwe Stad is het percen-tage onvoldoende lager dan het gemiddelde voor degeheele stad.Zeer gunstig is de toestand in die wijken, waarin eenzeer groot deel van de cirkel zwart is gemaakt, dus daarwaar in meerderheid vereenigings- en gemeentewoningenzijn verrezen. Het zou ook niet anders mogen zijn!Een uitzondering hierbij bestaat, en wel in de Spaarn-dammerbuurt. Deze buurt bevat ruim 6400 woningen,waarvan bijna 2400 vereenigingswoningen, of 36,5 %,en toch is de algemeene toestand daar nog zeer slecht,n.l. 13,9% onvoldoende slaapruimte. Deze onvoldoendetoestand komt stellig slechts voor in de 4000 particulierewoningen. Indien het mogelijk ware de vereenigings-en gemeentewoningen uit te schakelen, dan zou biij-ARTIKELEN 177ken dat de toestand hier even slecht is als in deJordaan.Het gunstigst zijn uit den aard der zaak de wijken,bewoond door de welgestelden, n.l. de Apollobuurt, deConcertgebouwbuurt en de N. en Z. Amstellanen.Van de wijken, bewoond door minder welgesteldenen door de arbeiders, zijn de tuindorpen, gebouwd doorde vereenigingen en de gemeente (Tuindorp Nieuwen-dam, Tuindorp Oostzaan en Tuindorp Watergraafsmeermet 97,6, 99,6 en 99,5 % vereenigings- en gemeente-woningen) i) het gunstigst. Ook de Buiksloterham ende Nieuwendammerham met 86,8 en 80,0 % vereeni-gings- en gemeentewoningen komen niet onbelangrijkgunstiger naar voren dan de overige arbeiderswijkenin de Nieuwe Stad.Het zou ongetwijfeld mogelijk zijn nog meer bizon-derheden omtrent de afzonderlijke wijken te vermelden.Met het oog op de plaatsruimte wordt evenwel met hetbovenstaande volstaan. Hoofdzaak is geweest een voor-beeld te geven op welke wijze iets omtrent de bewonings-toestanden overzichtelijk is weer te geven, waarbij dantevens de gelegenheid bestond te wijzen op de tastbaargoede gevolgen, ten aanzien van de verbetering dervolkshuisvesting, door het actief optreden van vereeni-gingen en gemeente.Amsterdam, November 1934 A. J. A. RiKKERT1) Het Tuindorp Blauwe Zand bestond in 1930 nog niet.DE LANDSCHAPSCOMMISSIE VAN ,,HETOVERSTICHT"Reeds enkele jaren na de stichting van ,,het Over-sticht", Genootschap tot bevordering en instandhoudingvan het landelijk en stedelijk schoon in de provincieOverijssel, in 1925, werd de behoefte gevoeld aan eencommissie van deskundigen om het bestuur te adviseerenop het gebied van landschapsschoon.Afb. I. Voorbeeld van de oude wijze van ontginnenJuist in Overijssel, waar ter wille van werkverschaf-fing en ruilverkaveling, ontginningen van vele hon-derden hectaren in uitvoering waren of werden voor-bereid, dreigde veel natuurschoon verloren te gaan,zonder dat er voldoende rekening werd gehouden mettoekomstig nieuw landschapsschoon.Wilde ,,het Oversticht" hier met kans op succeswerkzaam zijn, dan moesten zijn adviezen deskundigzijn, niet alleen esthetisch, doch ook technisch.Er werd toen in het leven geroepen ,,de Landschaps-commissie", bestaande uit twee landschapsarchitecten,een houtvester van het Staatsboschbeheer en eenbouwkundig ingenieur-architect.Deze commissie vond dadelijk een ruim arbeidsveld,dank zij de medewerking van de besturen der ont-ginningsmaatschappijen.Aanvankelijk was haar taak nog tamelijk ondankbaar,daar haar advies werd gevraagd voor ontginningsplannen,welke reeds geheel of grootendeels waren uitgevoerd opde ouderwetsche wijze, als geillustreerd in afb. i.Het geheele terrein van honderden hectaren wasvolkomen vlak gemaakt, geen boom of struik was ge-spaard, een meertje was gedicht met de aangrenzendestuifduintjes. Kilometers lange, rechte, smalle wegensneden elkaar loodrecht, terreinen waren uitgegevenzonder het vaststellen van rooilijnen of van esthetischeeischen.Het eenige, wat de commissie in dergelijke gevallendoen kon, was een voorstel in te dienen voor de beplantingvan de wegen en te adviseeren bij grondverkoop teeischen, dat de woningen op voldoenden afstand van denweg zouden worden gebouwd, opdat door het aanleggenvan sier- en moestuinen of boomgaardjes het troosteloozevan dit nieuwe land eenigzins verzacht zou worden.Bij een volgende ontginning in de Weitemanslandenonder de gemeenten Vriezenveen en Tubbergen was detaak der Landschapscommissie reeds veel aangenamer.Wei stond hier het wegenplan vast en was de meestegrond reeds geegaliseerd, doch het fraaie meertje ,,deKooyplas" met zijn rijke flora en faunawas nog intact en er was nog geen gronduitgegeven. Dank zij de groote medewer-king der ,,Ontginningsmaatschappij Over-ijssel", kon de Landschapscommissie hetvolgende helpen tot stand brengen.le. De Kooyplas met naaste omgevingis behouden als natuurmonument, dooraankoop door een particulier, die op ad-vies van de Landschapscommissie eenrandbeplanting heeft aangebracht om derust en intimiteit van dit natuurreservaatte verhoogen en hiermede het behoudvan de fauna te verzekeren.2e. De wegen zijn beplant, rekeninghoudende met ongezochte afwisseling enhet behoud van ruime uitzichten. Hier-toe wisselen als laan beplante wegenaf met open gedeelten, terwijl waarmogelijk de kruispunten en samen-komst van wegen geaccentueerd zijndoor een pleintje of verbreeding metmeer uitgebreide boombeplanting ofbezetting met boomen, welke voor weg-178 ARTIKELENbeplanting in deze vlakte niet in aan-merking komen (zie afbeelding 2).3e. De plaats van de te stichten boer-derijen en woningen op de perceelen isvastgelegd niet alleen op de teekening,maar 00k op de perceelen zelf.Dit laatste is bereikt door van de bouw-plaats het veen af te graven en te vervan-gen door zand. Hierdoor wordt door denbouwer een direct financieel voordeelverkregen, wanneer hij zijn huis op deaangewezen plaats laat zetten. Dit voor-komt protest en tegenwerking!De gebouwen zijn op zoodanigen af-stand uit den weg gezet, dat er voor dehuizen plaats blijft voor tuintjes, boom-gaardjes, enz. (zie afbeelding 2).4e. In het centrum van de ontginningnabij de kruising van de twee door deontginning loopende hoofdwegen is eenbebouwingskern ontworpen (zie afbeel-ding 3).Het doel van deze kern is al die gebou-wen te vereenigen, welke geen boerderijzijn. In de eerste plaats de openbaregebouwen, welke op den duur in een ont-ginning van deze afmeting zeker noodigzullen zijn. Hierbij is gedacht aan eenkerk en een school, waarvoor de plaatsis vastgelegd aan het dorpsplein, dat opzijn beurt weer het middelpunt van hetdorp vormt.Verder is hier de plaats voor het vesti-gen van winkels, kleine bedrijven als tim-merman, smid, bakker, e.d., koffiehuis,enz.Ten slotte worden hier kleine per-ceelen beschikbaar gesteld voor den land-arbeider, die bij zijn huis eenig terreinwenscht voor het kweeken van produc-ten voor eigen gebruik, voor gepensio-neerden, kleine renteniers, e.d.Om een spoedige totstandkoming vanhet dorp te bevorderen, worden dezeterreinen tegen zeer lagen prijs beschik-baar gesteld.Hiermede wordt tevens een tweede doel bereikt en wel,dat grondspeculatie voorkomen wordt. De koopers vangroote perceelen kunnen niet met kans op financieelsucces deze perceelen gaan verkavelen en daarmede denopzet van het geheel schaden,Als onderdeel van de bebouwingskern is, direct achterde kerk gelegen, een begraafplaats ontworpen, welkethans weder met recht den ouden naam ,,Kerkhof" kandragen. De begraafstoet kan om de kerk heen rijden,waarachter een pleintje ruimte biedt voor de wachtendewagens.Om de graven aan het oog van de omwonenden teonttrekken en om de noodige wijding en rust aan hetkerkhof te geven, is er omheen een beplanting vanboomen en heesters ontworpen, omgeven door een gracht.Deze beplanting kan op den duur een mooien achter-grond aan het kerkgebouw geven en een element vanschoonheid aan het geheele dorp.Afb. 2. Voorbeeld van de plaatsing van boerderijen en woningen in een ontginningvolgens een ontwerp van de LandschapscommissieHoewel niet tot het werk van de Landschapscom-missie behoorende, dient hier vermeld te worden, dathier niet gebouwd mag worden, voordat het bouwplanis goedgekeurd door den bouwkundig-adviseur van deontginningsmaatschappij, die steeds in persoonlijk con-tact met den ontwerper treedt. Het begin van de bebou-wing stemt dan 00k hoopvol.Werd bij de hiervoor genoemde ontginning de hulpvan de Landschapscommissie eerst ingeroepen toen dewegen reeds getraceerd waren, bij de ontginning op hetStaphorsterveld heeft de Ontginningsmaatschappij ,,Over-ijssel" reeds contact gezocht voordat er een plan wasvastgesteld.Nadat de maatschappij de algemeene richtlijnen hadaangegeven, heeft de Landschapscommissie een schets-ontwerp gemaakt voor beloop en beplanting der wegen.Dit plan bevat twee bebouwingskernen, een dorp inARTIKELEN 179Afb. 3, Voorbeeld van een bebouwingskern in een ontginning, volvan de Landschapscommissiehet hart van de ontginning in den geest van dat in deWeitemanslanden en een landelijke buitenwijk van destad Meppel.Door betrekkelijk groote terreinen tegen lagen prijste verkoopen, hoopt men dat dezewijk het lot zal ontgaanvan de meeste stadswijken, waar kleine landhuisjes enwoningen in zoogenaamd open bebouwing wordengesticht. Door de veel te kleine terreinen (minimummatenzijnbijna steeds regel!)zijn deze nagenoeg altijd eenmislukking. Afbeelding 4 geeft U dit schetsplan, waarbijdient opgemerkt te worden dat het te betreuren is, dat hetvoorloopig niet mogelijk is een betereaansluiting met de stad te verkrijgen,doordat de ontginningsmaatschappij nietover den daartoe noodigen grond beschikt.Raakten de voornoemde plannen reedsstedebouw-kundige vraagstukken, het ad-vies aan de gemeente Steenwijk was ditvolop'. (Zie afbeelding 5).Hier bestond behoefte aan een betere,ruime verbinding van de Noordwalstraatmet den Meppelerweg. Tusschen genoem-de straten bevond zich een zeer fraaigedeelte van de oude wallen, begroeidmet zwaar geboomte.De Landschapscommissie deed een voor-stel voor den aanleg van een nieuwen weg,ongeveer het beloop van de oude stads-gracht volgende, waarbij het oude stede-schoon grootendeels gespaard werd.Dit advies werd niet opgevolgd. Dewallen werden afgegraven en het geboomtekwam te vallen, doch tevens kwamen dezeer onoogelijke achtergevels van de hui-zen aan de Oosterstraat in het gezicht.Op verzoek van het gemeentebestuurheeft de Landschapscommissie een nieuwplan gemaakt om door bebouwing enbeplanting weder een bevredigenden toe-stand te verkrijgen.Hierbij is tevens getracht om aan dechaotische vlakte voor het postkantoor,welke voor marktplein dienst doet, eenigenvorm te geven.Tevens is door het maken van een zeerbreed trottoir langs de Zuidzijde van denieuwe straat plaats gevonden voor demarktkramen, opdat op het plein meerruimte dan voorheen voor het verkeerkan worden vrijgehouden.De plaats van de nieuwe eierhal is opverzoek door de Landschapscommissie be-paald.Uitdrukkelijk dient vermeld te wordendat alle plannen van de Landschapscom-missie steeds bedoeld zijn als schets-plannen. In haar advies geeft zij steedsin overweging een deskundige met deuitwerking en uitvoering te belasten.In enkele gevallen heeft inderdaad haaradvies dit tot gevolg gehad.Het bovenstaande is slechts een greepuit de vele adviezen, welke de Landschapscommissiein haar vierjarig bestaan mocht uitbrengen.Voor hen, die een volledig overzicht van het werk van,,het Oversticht", zijn Schoonheidscommissie en Land-schapscommissie, wenschen, wordt verwezen naar dejaarverslagen, welke de secretaris, de Heer Mr. D.Sanders, Koestraat 42 te Zwolle, op aanvraag gaarneZal toezenden.gens een ontwerpDeventer, September 1934 W. P. C. KNUTTELi8o ARTIKELEN - BINNENLAPTDAfb. 4BINNENLANDRIJKSBEGROOTING 1935ISTE HOOFDSTUK, VOORLOOPIG VEKSLAGOok is het dringend noodig, dat de hypotheeklasten verlichtworden. Daarvoor zal een hypotheekopzeggingswet noodig zijnen zullen verschillende regelingen van financieelen aard moetenworden tot stand gebracht.Van groot belang is ook de verlagingvan de huishuren. Wat daarvoor tot dusver door de Regeeringis gedaan is zeer onvoldoende. Het leidt niet tot verlaging vande huren der woningen, welke door particulieren worden ge-exploiteerd. De bouw van goede en goedkoope arbeiderswoningenis zeker ook dienstig aan de verlaging van de huren, hij is echterniet van toereikenden invloed. Op dit gebied zijn dan ook andere,ingrijpende maatregelen vereischt. Men denke, althans voor degemeenten waar dat noodig zou blijken, aan het weder instellenvan huurcommissies.Naar aanleiding van de in deze paragraaf weergegeven be-schouwingen meenden verscheidene leden tegen een wettelijkeverlaging van hypotheekrente ernstig te moeten waarschuwen.Zulk een verlaging zou het crediet schokken. Bovendien zou hetzeer onlogisch zijn andere schulden onaangetast te laten en juistdie, voor welker voldoening bijzondere waarborgen zijn verschaft,aan een revisie te onderwerpen. Boven een dergelijke aantastingvan het credietwezen zouden zij zelfs aan devaluatie, welke be-Zwaren zij daaraan ook verbonden achtten, de voorkeur geven.Andere leden, die zich hierbij aansloten, meenden op dezelfdegronden ook met betrekking tot een regeling in zake het voor-komen van executies tot groote voorzichtigheid te moeten manen.ISTE HOOFDSTUK, MEMOEIE VAN ANTWOORDHet vraagstuk eener wettelijke regeling van het recht van opzeg-ging van hypotheken met het oog op de bijzondere tijdsomstan-digheden is in onderzoek.De Regeering kan niet erkennen, dat, wat zij tot dusver heeftgedaan voor de verlaging van huishuren, onvoldoende zou zijn.In verschillende gemeenten zijn de huren van de Woningwet-woningen reeds verlaagd; thans in 206 gemeenten voor 22.994woningen met een huurverlaging in totaal van / 624.200,70.Bij herhaling is gebleken, dat eene vergelijking met de huren vanovereenkomstige particuliere woningen niet mogelijk was, door-dat particulieren eenvoudige arbeiderswoningen niet gebouwdhadden. Voor zoover dat wel het geval is, zal de huurverlaging vande Woningwetwoningen ook voor de particulieren huurverlagingnoodig maken. Een voorstel tot weder-instelling van Huur-commissies is van de Regeering niet te verwachten. De toestandis thans precies tegenovergesteld aan dien tijdens den oorlog,toen de huurders moesten worden beschermd tegen onredelijkehuuropdrijving ten gevolge van gebrek aan leegstaande wonin-gen. Thans zijn er gemeenten, waar reeds vele woningen leeg staan;met aanbouw van nieuwe woningen moet daar omzichtig te werkworden gegaan. Waar noodig en mogelijk zal de Regeering denaanbouw van goedkoope woningen bevorderen, ten deele doorhet verleenen van tweede hypotheek aan de bouwers, ten deeledoor voorschotten, krachtens de Woningwet.Op het stuk van de beperking van het executierecht zijn in hetafgeloopen jaar reeds verschillende maatregelen genomen. Mendenke aan de wijziging der regeling van de surseance van betalingen aan de nieuwe voorschriften betreffende obligatieleeningenzonder trustverband. Het treffen eener regeling voor de hypo-thecaire schulden brengt bijzondere moeilijkheden met zich,omdat voor alles er tegen moet worden gewaakt, dat het hypo-thecair crediet als zoodanig door de nieuw voor te stellen maat-regelen zou worden geschaad. Wat betreft de opmerking van eender leden, dat reeds zooveel is geexecuteerd, dat er weldra vrijwelniet meer te executeeren zal zijn, is de Regeering van oordeel,dat deze opmerking niet van sterke overdrijving is vrij te pleiten,wanneer men het aantal der plaats gehad hebbende executies be-ABTIKELEN - BINNENLAND i8iGCMttnTL :)TLLnwyK.AAMLLG Cn DtPLATITlhG BY DLHMItUWLM WLG CVLR DC. WALLCMI--I BLtiTAAMDL BLBOUWIhGr~l MICUWL ECCDUWING1 POSTKAHTOORI nOTLL3 tItRMALAfb. 5schouwt in verband met het totaal bedrag der uitstaande hypo-theken.WIJZIGING ONTEIGENINGSWETBij de Tweede Kamer is een wetsontwerp ingediend tot wijzigingvan de Onteigeningswet. Blijkens de Memorie van Toelichtingbedoelt de Regeering hiermede in de eerste plaats de onteigeningbij K.B., den Raad van State gehoord, waartoe art. 72a van deOnteigeningswet de gelegenheid opent ten behoeve van den aanlegen de verbetering van wegen, 00k mogelijk te maken voor aanlegen verbetering van andere verkeersmiddelen te land en te water,alsmede van havens en van werken en terreinen voor de luchtvaart.In het bizonder wordt deze vereenvoudiging wenschelijk geachtin verband met de uitvoering van het 6o-millioenenplan, waarbijnoodelooze vertraging, zoo eenigszins mogelijk, moet wordenvermeden.Mede omdat met de genoemde werken kan samenhangen hetuitvoeren van verdedigingswerken, bevat het ontwerp een aan-vulling van art. 62 eerste lid, regelende de vereenvoudigde ont-eigeningsprocedure o.m. ten behoeve van vestingbouw, waardoordie procedure 00k ten dienste van den bouw van andere verdedigings-werken kan worden gevolgd.Daarnaast brengt het ontwerp enkele kleine wijzigingen; o.a.wordt thans voor onteigeningen steunende op een K.B.,de eisch gesteld dat het betreffende K.B. een termijn bepale,waarbinnen de vordering tot onteigening moet worden ingesteld.AANBESTEDINGENUit ,,De Aannemer" van 16 October 1934 nemen wij hetvolgende overzicht over van de aanbestede werken gedurendehet derde kwartaal 1934:Particulieren / g.640.793Gemeentebesturen ,, 3.300.188Woningbouwvereenigingen ,, 1.983.311Rijk- en Polderbesturen .... ,, 7.722.875Ned. Spoorwegen ,, 799.939/ 23.446.106GEMEENSCHAPPELIJK BOUW- EN WONINGTOEZICHTIn het Juni-nummer berichtten wij dat door een aantal gemeen-ten op Voorne en Putten een gemeenschappelijke regeling van hetbouw- en woningtoezicht werd voorbereid. Thans is deze regelinggetroffen en door Gedeputeerde Staten goedgekeurd.ERFPACHTSVOORWAARDEN AMSTERDAMIn het voorjaar van 1932 maakten Gedeputeerde Staten vanNoord Holland bezwaar tegen eenige besluiten van den gemeente-raad van Amsterdam tot het in erfpacht uitgeven van gemeente-terrein onder de gebruikelijke voorwaarden en bepalingen, aan-gezien eenige daarvan gerekend werden van publiekrechtelijkenaard te zijn. Gedeputeerden stelden zich nl. op het bekende, 00kdoor de Regeering ingenomen standpunt, dat het opnemen inerfpachtscontracten van eischen, waaraan bij het bouwen moetworden voldaan, of van aanwijzingen van bestemming in onder-deelen van gronden in strijd met de wet moet worden geacht.Nadat de betrokken Minister zich bereid verklaard had voor-loopig genoegen te nemen met de goedkeuring van op de oudewijze geredigeerde besluiten, werd van gemeentewege over deregeling van deze materie overleg gepleegd met den Directeur-Generaal van de Volksgezondheid en met den Administrateur,chef van de eerste afdeeling ter Provinciale Griffie van NoordHolland. Dit overleg heeft geleid tot een resultaat, waarmedeB. en W. zich geheel hebben kunnen vereenigen. Zij stellenthans aan den Raad voor in overeenstemming hiermede nieuwealgemeene bepalingen voor voortdurende erfpacht vast te stellen,waardoor de oude bepalingen, waaraan een publiekrechtelijk karakterwordt toegekend, zuUen vervallen. Van deze gelegenheid hebbenB. en W. tevens gebruik gemaakt om enkele kleine veranderingenvan anderen aard voor te stellen.Over de algemeene bepalingen voor tijdelijke erfpacht, die naarhet oordeel van B. en W. aan een meer ingrijpende wijzigingonderworpen moeten worden, hebben zij het advies ingewonnenvan de Industriecommissie. Zoo spoedig doenlijk zullen den Raad00k hieromtrent voorstellen worden gedaan.EXPLOITATIEREGELINGENB. en W. van Amsterdam stellen aan den Raad voor, de Alge-meene Bepalingen voor het in bouwexploitatie brengen vangronden door particulieren, vastgesteld bij Raadsbesluit van 12November 1924, door een nieuwe regeling te vervangen. Binnen-kort zal aan deze regeling een uitvoerige beschouwing in ditTijdschrift worden gewijd.Door den Gemeenteraad van Schiedam is in zijn vergaderingvan II October 1934 vastgesteld een Verordening houdendealgemeene regelen voor het door particuliere eigenaars in ex-ploitatie brengen van gronden als bouwterrein.EEN STREEKPLAN IN FRIESLAND?De Nieuwe Rotterdamsche Courant maakt melding van eenadres, door een aantal ingezetenen van Harlingen gericht aan deKamer van Koophandel voor Friesland, waarin wordt aange-drongen op het vormen van een commissie voor een streekplan182 BINNENLAND - UIT DEN KRING DER BOUWVEREENIGINGENvoor het westen van die provincie. Het adres ging vergezeld vaneen uitvoerige toelichting, waarin de beteekenis van een streekplanvoor dit gebied nader is uiteengezet.STREEKPLAN IJMOND-NOORDDe colleges van B. en W. der gemeenten Velsen, Bevenvijk,Wijk aan Zee en Duin en Heemskerk hebben bij de Raden diergemeenten voorstellen ingediend tot het treffen van een gemeen-schappelijke regeling inzake het ontwerpen en vaststellen van eenstreekplan voor het gebied van die gemeenten, voor zoover datgelegen is benoorden het Noordzeekanaal. Bij de voorstellen iseen door de Vaste Commissie voor Uitbreidingsplannen in NoordHolland opgestelde toelichting gevoegd, waaraan wij het volgendeontleenen.In de laatste kwarteeuw heeft zich in deze streek een belangrijkeindustrieele ontwikkeling voltrokken, die van verstrekkendeninvloed is op het karakter van de streek, terwijl op de mogelijkheidvan een verdergaande ontwikkeling moet worden gerekend.Daarnaast valt een toenemende vestiging van forensen te ver-wachten.Het natuurschoon, waarvan het behoud aandacht vraagt, zoowelin het belang van de streek zelve als in verband met de groeiendebehoefte aan recreatiegebied, wordt door Industrie en bebouwingmeer en meer bedreigd.De bestaande wegen zijn voor het verkeer onvoldoende enZullen dat in de toekomst in steeds hoogere mate worden.Een aantal hiermede verband houdende en in elkaar grijpendevraagstukken zullen, niet voor elke gemeente afzonderlijk, dochvoor de streek in haar geheel, moeten worden onder het ooggezien en voor zoover mogelijk opgelost, teneinde de noodigegrondslagen te verkrijgen, waarop de gemeentelijke uitbreidings-plannen of herzieningen, waaraan behoefte bestaat, behooren teberusten om een harmonisch en organisch geheel te doen ontstaan.Een door de vier gemeenten in onderlinge samenwerking op temaken streekplan is het eenige middel om tot dergelijke behoorlijkgefundeerde uitbreidingsplannen te geraken.Het verstrekken van de opdracht tot het opmaken van het planaan het bureau der Vaste Commissie, die over het noodige inzichten over een aantal gegevens beschikt en reeds geruimen tijd haaraandacht aan de ontwikkeling van de verschillende deelen derprovincie, waaronder dit belangrijke gedeelte, heeft gewijd, zoueen gunstigen invloed hebben op de kosten, alsook op den voor hetopmaken van het plan benoodigden tijd. Te verwachten is, dat dewerkzaamheden niet langer dan twee jaar zullen vorderen.De in het streekplan neergelegde grondslagen en beginselenzullen dan in de gemeentelijke uitbreidingsplannen nader moetenworden uitgewerkt om te zamen met hetgeen daarin verder behoortte worden geregeld een duidelijk beeld te geven van de toe-komstige ontwikkeling der gemeenten.Bij de voorstellen is een concept-regeling gevoegd, die eldersin dit nummer is afgedrukt.De gemeenteraden van Beverwijk, Velsen en Wijk aan Zeeen Duin hebben inmiddels reeds hun goedkeuring aan dezeregeling gehecht.ZUID HOLLANDSCHE PLASSENHet Dagelijksch Bestuur van de Algemeene Vereeniging voorNatuurbescherming voor 's Gravenhage en omstreken heefteen adres gericht aan Gedeputeerde Staten van Zuid Holland,waarin het aandringt op afdoende maatregelen tot beschermingvan de Reeuwijksche en Sluipwijksche plassen. In het adreswordt gewezen op de voortschrijdende lintbebouwing langs denstraatweg van Gouda naar Bodegraven, die een afschuwelijkerandafsluiting dreigt te vormen om een van Zuid Holland's mooisteplassengebieden. Ook langs de andere wegen nabij de plassen zaldeze lintbebouwing naar de meening van adressant voortwoekeren,indien daartegen niet tijdig afdoende maatregelen worden genomen.De bebouwing met zomerhuisjes direct aan de plassen wordt inhet adres genoemd als een euvel, waardoor de fraaie plasrandengrondig worden bedorven.UIT DEN KRING DER BOUWVEREENI-GINGENRENTEVERLAGING - HUURVERLAGINGIn het September-nummer wijdden wij enkele regelsaan den stand van zaken met betrekking tot de huur-verlaging voor vereenigings- en gemeentewoningen,vs^elke door de renteverlaging voor de Rijksvoorschotteningevolge de Woningwet mogelijk is geworden. Sedert-dien is er weer eenige voortgang in deze aangelegenheidgekomen.In de kort geleden uitgebrachteMemorievanAntwoordop het eerste hoofdstuk der Staatsbegrooting deeldede Regeering mede dat in 206 gemeenten voor 22.994woningen de huren waren verlaagd met een bedrag van/ 624.200.70.Omtrent den stand van zaken in enkele groote ge-meenten deelen wij het volgende mede.Te Haarlem heeft voor een aantal complexen huur-verlaging plaats gevonden. Daar schijnt de zaak gereedte zijn.Voor Delft schijnt het minder te vlotten. De plaat-selijke federatie van bouwvereenigingen publiceerdeten minste dezer dagen een motie, waarin op spoedwordt aangedrongen.Bij de schriftelijke behandeling van de Amsterdamschegemeentebegrooting is naar den stand van zaken ge-informeerd en werd gevraagd of het wel vlotte. B. enW.antwoordden op 2 November j.l. dat het in hun bedoe-ling lag zoo spoedig mogelijk bij de Regeering voor-stellen tot huurverlaging in te dienen. Zij spraken daarbijde hoop uit ook vereenigingscomplexen, met gemeente-garantie gebouwd, in de verlaging te kunnen betrekken.In den Haag is men blijkbaar wat verder. Een voorsteltot huurverlaging der met rijksvoorschot gebouwdegemeentewoningen is al geruimen tijd geleden bij deRegeering ingediend. De afdoening van voorstellentot huurverlaging der overige, door de gemeente zelfgefinancierde, gemeentewoningen wacht op de beslissingomtrent eerstbedoelde woningen. De Regeering heeftdeze beslissing aangehouden tot ook de voorstellenomtrent de met rijksvoorschot gebouwde vereenigings-woningen zouden zijn ingediend. De besprekingenhierover tusschen gemeente en bouwvereenigingen zijngeeindigd en de voorstellen zullen waarschijnlijk dezerdagen worden ingediend.In Rotterdam heeft men in den loop van dit jaarreeds een aantal huurverlagingen ingevoerd. Zij betroffen2364 gemeentewoningen tot een totaal bedrag van rond/ 63.000.- en 1251 vereenigingswoningen tot een totaalbedrag van rond / 56.000.- per jaar. Een algemeen planvoor herziening van de huren is in voorbereiding.De gemeenteraad van Utrecht heeft dezer dagen eenvoordracht van B. en W. betreffende huurverlagingaangenomen. Ingevolge dit besluit zullen de huren voor1727 gemeentewoningen, met rijksvoorschot gebouwd,worden verlaagd met een bedrag van rond / 36.000.-per jaar. Daarnaast worden 446 gemeentewoningenzonder rijksvoorschot verlaagd met rond / 10.200.-.Voorts worden een aantal met rijksvoorschot gebouwdevereenigingswoningen verlaagd met een bedrag vanrond / 25.300.-. De vraag, op welke wijze huurverlagingvoor de zonder rijksvoorschot gebouwde vereenigings-UlT DEN KRING DER B0UWVEREENIGIN6EN - OVERZICHT VAN TIJDSCHRIFTEN 183woningen mogelijk is, zal nog onder het oog gezienworden. De huurverlaging, welke reeds door de Regee-ring is goedgekeurd, ^al zoo spoedig mogelijk wordeningevoerd.Uit het bovenstaande blijkt dat reeds voor veelwoningen de huurverlaging haar beslag heeft gekregenen dat men alom aan het werk is om meerdere verla-gingen tot stand te brengen. Evenwel vreezen wij dathet verlangen, waaraan wij in het September-nummeruiting gaven, n.l. dat voor den winter overal die nood-zakelijke huurverlagingen zouden zijn ingevoerd, welkedoor de renteverlaging mogelijk zijn geworden, nietvervuld zal worden.Moge het voorbeeld van de gemeenten, die met haarwerk gereed zijn, de besturen der overige gemeentenaansporen om met deze aangelegenheid alsnog zooveelmogelijk spoed te betrachten.12 November 1934FUSIE VAN BOUWVEREENIGINGENJ. B.Te Schiebroek heeft een fusie plaats gevonden tusschen deWoningbouwvereenigingen ,,Onderling Belang" en ,,Ons AllerBelang".HUURVERLIES EN -ACHTERSTANDIn het jaarverslag over 1933 der Woningvereeniging ,,Nijmegen"te Nijmegen, die momenteel 3170 woningen in exploitatie heeft,treffen wij het volgende overzicht aan van het huurverlies en den-achterstand bij deze vereeniging geduiende de laatste jaren:HUURVERLIES AFGESCHREVEN WEGENSachter-aanhetvanhetaarJarenluurdbandmap-ver-ing-1 XI^3Onver?invermetoppenbihuiz^00-- aj a ;^? 3T3?- OJH-t 0 0? 2HuStaneind^21925 / 2.232.30 0.40 / 1.439.68 0.26 / 4.504.20 0.811926 ,, 2.215.80 0.37 ,, 1.617.55 0.27 ,, 4.784.90 0.811927 ,, 1.960.95 0.33 ,, 1.257.90 0.21 ,, 3.949.65 0.661928 ,, 2.127.95 0.35 ,, 796.32 0.13 ,, 3.626.95 0.601929 ,, 1.782.25 0.29 ,, 546.40 0.09 ,, 2.866.55 0.471930 ,, 2.044.- 0.32 ,, 815.33 0.13 ,, 2.377.65 0.371931 ,, 1.667.33 0.25 ,, 320.40 0.05 ,, 2.602.17 0.391932 ,, 2.125.42 0.30 ,, 549.60 0.08 ,, 4.071.31 0.591933 ,, 2.840.80 0.41 ,, r.079.60 0.15 ,, 4.918.31 0.70EEN JUBILEUMTe Amsterdam is op 23 October j.l. het feit herdacht, datvoor 25 jaren de eerste Woningwetwoningen aldaar gereed kwamen.Het waren er 28, gebouwd door de Cooperatieve Woningbouw-vereeniging ,,Rochdale".Het bestuur dezer vereeniging hield 's middags een receptie,welke zeer druk bezocht was door gemeentehjke autoriteiten,afgevaardigden van de landelijke organisatie en van zuster-vereenigingen en vertegenwoordigers van aanverwante organi-saties. Van alle kanten had de vereeniging gelukwenschen inontvangst te nemen.'s Avonds werd een feestvergadering gehouden in de grooteZaal van het Concertgebouw, die geheel gevuld was. Het woordwerd gevoerd door de Heeren Walrave Boissevain, Wethoudervoor de Volkshuisvesting te Amsterdam en Mr. Dr. G. v. d. Bergh,voorzitter van den Nationalen Woningraad. De wethouder, diede gelukwenschen van het gemeentebestuur overbracht, zegdeo.a. toe al het mogelijke te zuUen doen om te trachten den ver-eenigingsbouw, die te Amsterdam door de houding van Gedepu-teerde Staten van Noord Holland dreigt te worden stopgezet.voortgang te doen vinden. De voorzitter van den Woningraadzette nog eens uitvoerig uiteen van welke enorme beteekenishet werk der bouwvereenigingen voor onze bevolking is.Het feestprogramma bevatte o.a. bijdragen van de HeerenMr.L. Lietaert Peerbolte, Directeur-Generaalvande Volksgezond-heid, Walrave Boissevain, Wethouder voor de Volkshuisvestingte Amsterdam en Ir. A. Keppler, Directeur van den Gemeente-lijken Woningdienst te Amsterdam. De bijdrage van den HeerLietaert Peerbolte eindigt met den volgenden wensch: ,,Ik hoopzeer, dat Rochdale en ook andere vereenigingen, ondanks tegen-woordige ongunstige omstandigheden, haar nuttigen en onbaat-zuchtigen arbeid zullen blijven voortzetten in het moreel enhygienisch belang van den arbeidersstand en in het belang vanden vrede op het gebied van de huisvesting."VRAGENRUBRIEKVraag No. 79. Tengevolge van de renteverlaging zijn bij onzevereeniging de huren niet onbeduidend naar beneden gegaan.Kunnen wij nu in verband met deze daling van de huurwaardeook een verlaging van de grondbelasting tegemoet zien ?Antwoord No. 79. Verlaging van den huurprijs heeft geeninvloed op het bedrag der grondbelasting. De belastbare op-brengst, waarnaar de grondbelasting berekend wordt, is de ge-taxeerde huurwaarde in de periode 1892-1896. Deze huurwaardeis vastgesteld door vergelijking met soortgelijke vroeger gebouwdeperceelen. Zij staat dus los van den huurprijs en ondergaat derhalvegeen verandering door verlaging van dezen prijs.Vraag No. 80. Is het geoorloofd de onkosten van onze ver-eeniging wegens contributie aan den Nationalen Woningraaden reis- en verblijfkosten van bestuursleden naar vergaderingenvan dit lichaam te boeken onder de exploitatieuitgaven van onzewoningen ?Antwoord No. 80. De Regeering heeft er inderdaad geenbezwaar tegen, dat op de exploitatierekeningen van woningen,in welker tekort van Rijkswege wordt bijgedragen, kosten, alsdoor U bedoeld, drukken. Hierbij wordt evenwel het voorbehoudgemaakt, dat tengevolge van deze kosten de post voor administratieen algemeene onkosten (waaronder deze onkosten thuis hooren)niet mag stijgen boven het daarvoor vastgestelde maximum,hetwelk in het algemeen / 7.50 per woning en per jaar bedraagt.De kosten, verbonden aan het bijwonen van vergaderingen, mogeneen matig bedrag niet te boven gaan.OVERZICHT VAN TIJDSCHRIFTENNEDERLANDBouwbedrijf, No. 21, 19 October 1934.Moderne vereenigingsbouw, door A. Tesselhof. Uitvoerigebeschrijving van een complex van 254 woningen der Woningbouw-vereeniging ,,Ons Huis" te Amsterdam, onder architectuur vanIr. H. F. Zwiers. De woningen zijn bestemd voor de intellectueelearbeiders. Bij den opzet stond het streven naar arbeidsbesparingvoor de huisvrouw voorop. In verband hiermede is het complexvoorzien van centrale warmwatervoorziening, centrale verwarmingen een centraal waschhuis. 3.9 % der woningen bevat twee ver-trekken, 0.9 % heeft drie vertrekken, 51.5 % heeft vier vertrekken,41.3 % heeft vijf vertrekken en 2.4 % bevat zes vertrekken. Deperceelen bevatten grootendeels vier woonlagen en voor eenkleiner gedeelte drie woonlagen. 60 % der woningen zijn ,,vrijewoningen", d.w.z. dat zij een eigen in- of opgang bevatten. 40 %heeft een gemeenschappelijke trap, telkens voor twee gezinnen.De ervaring der vereeniging wijst uit dat het overgroote deel dergezinnen niet voelt voor gemeenschappelijke trappenhuizen entevens, dat er groote vraag is naar kamers ,,en suite". De exploitatievan een flatgebouw, als b.v. in den Bergpolder te Rotterdamgebouwd, zou voor een vereeniging als ,,Ons Huis" een fiascoworden, al zou er ook in Amsterdam wel een honderdtal gezinnenvoor een dergelijke bewoning gevonden kunnen worden. Hetovergroote deel der woningen bevat twee vaste waschtafels, waar-van een voorzien van warm water. Alle woningen bevatten een184 OVERZICHT VAN TIJDSCHRIFTENbadkamer. In het schalmgat der twee-gezins-trappen zijn bood-schappenliftjes aangebracht, terwijl aldaar z.g. drie-minuten-lichten een electrische deuropener is aangebracht. Met een situatie,foto's en plattegronden. (Wordt vervolgd).Bouwkundig Weekblad Architectura, Nos. 40 en 43, 6 en 27 Oc-tober 1934.Huisverwarming, door Ir. F. G. Unger. Schrijver vervolgtzijn artikelenreeks, waarvan wij den inhoud reeds met een enkelwoord hebben aangeduid.-, No. 42, 20 October 1934.Dit nummer bevat het Rapport van de Commissie tot bestu-deering van de oorzaken van het werken van niet voldoend be-kwame bouwkundigen op het terrein van den architect, en demiddelen tot bestrijding daarvan, ingesteld door den Bond vanNederlandsche Architecten.Magistratum, No. 113, October 1934.Regeling der bebouwing, II. Schrijver bespreekt achtereen-volgens het arrest van den Hoogen Raad van 16 Februari 1934betreffende de bekende zaak-Egeman te Amsterdam en de beideKoninklijke besluiten betreffende de in de gemeente Loosdrechtingediende bouwaanvragen. (Wordt vervolgd).Tijdschrift voor Kadaster en Landmeetkunde, No. 5, i Oct. 1934.Een lijvig jubileumnummer ter gelegenheid van het vijftigjarigbestaan van de Vereeniging voor Kadaster en Landmeetkunde enhet Tijdschrift voor Kadaster en Landmeetkunde.BELGIEL'Habitation a. Bon Marche, No. 10, October 1934.Le probleme des taudis. La situation actuelle, door R. van deWael.Aan de hand van statistische gegevens en sprekende voor-beelden worden de omvang en de beteekenis van het krotten-vraagstuk in Belgie uiteengezet. Het voornaamste middel totoplossing van dit vraagstuk vormt de aanbouw van nieuwe woningen.De huren zijn echter veelai voor de bewoners der krottente hoog, terwijl hun soms om andere redenen de toegang tot devereenigingswoningen bemoeilijkt wordt. Een wet van 1931 maakthet mogelijk een korting van 50 ?o op de huren toe te staan.Thans wordt de oprichting van een stichting voorbereid, die inBrussel speciale woningen voor vroegere krotbewoners zal doenbouwen en die zich tevens ten doel stelt de gunstige werking vaneen goede woning door stelselmatigen opvoedenden arbeid teondersteunen. Van bizonder belang is het den krotbewonershuisvesting te verschaffen in de nabijheid van hun oude woningen,omdat zij veelai sterk aan hun buurt gehecht zijn, terwijl ver-plaatsing naar een geheel andere wijk ook niet zelden voor heneconomisch bezwaarlijk is (reiskosten, tijdverlies). Hierdoor isook het succes begrijpelijk van het streven tot verbetering derbestaande woningen.Het artikel besluit met een krachtig pleidooi voor voortzettingvan den strijd tegen de krotten.DUITSCHLANDBauen, Siedeln, Wohnen, No. 21, i November 1934.Wohnungswesen und Wohnungsreform in England, doorB. Kampffmeyer.Kort overzicht van de ontwikkeling der volkshuisvesting inEngeland na den oorlog. Ook de actueele saneeringseischenen-plannen worden besproken.Baugilde, No. 20, 25 October 1934.Baum und Strauch an der Strasse, door Alwin Seifert.Beplanting langs de wegen is meer dan een versiering; zijbehoort tot wezen en doel van den weg. Wat het laatste betreft,wordt gewezen op de beteekenis van geboomte en struikgewaslangs de wegen voor het herstel van het levensevenwicht vanhet Duitsche landschap: gelegenheid tot nesteling voor allerleivogelsoorten en schuilplaats voor andere nuttige dieren.Deutsche Banzeitung, No. 41, 10 October 1934.Elendswohnungen im Bauerntum, door Dr. Paul Weiland.Economische versterking van het boerenbedrijf is het krachtigstemiddel tot verbetering van de woningtoestanden ten plattelande.die thans veel te wenschen overlaten, zoowel door slechten bouwals door verwaarloozing en gebrekkige woninginrichting. Depolitiek van de huidige Duitsche regeering ten gunste van denboerenstand kan ook in dit opzicht een gunstigen invloed hebben.Daarnaast is preventief toezicht noodig, ten einde herhaling vande oude fouten bij nieuwen aanbouw van boerderijen te voor-komen. Het verstrekken van gestandaardiseerde bouwplannen envan voorlichting bij de keuze der bouwmaterialen wordt eveneensvan belang geacht.-, No. 42, 17 October 1934.Alter und neuer Stadtebau in Brasilien, door Dr. Ing. Delius.De aanleg van de stad Mauritiopolis (genoemd naar denstichter Graaf Johan Maurits van Nassau), naast Recife de oor-sprong van de huidige stad Pernambuco, vertoonde een uitge-sproken afwijking van het Spaansch-koloniale schema van stads-aanleg, waarbij zich om een vierkant marktplein, de Plaza, vier-kante bouwblokken van gelijke grootte groepeeren. Het plan voordeze stad wordt toegeschreven aan den Haarlemschen architectPieter Post. In het tegenwoordige stadsbeeld van Pernambucois van dien ouden aanleg weinig meer over. Thans is een grootschplan voor stadsverbetering en -uitbreiding ontworpen, dat in hetartikel zeer gunstig beoordeeld wordt.Britisch-Indische Baupolitik, door D. Elis - M. Puritz.De voortschrijdende industrialiseering van Britsch-Indie heeftgeleid tot een sterke concentratie van de arbeidersbevolking in deindustriesteden. Ten einde aan deze arbeiders woonruimte teverschaffen, zijn aan den rand van de steden arbeiderskoloniesgevestigd, waarbij sociale en hygienische moeilijkheden moestenworden overwonnen. Deze nederzettingen worden thans aan-gelegd, omgeven door een ringweg, terwijl de woningen met deachterzijde naar dezen weg worden gebouwd, waardoor zij, naarschrijver betoogt, aan voorbijgaande automobilisten eennetterenaanblik bieden.De keuze van de vestigingsplaats en de aanleg der fabrieks-gebouwen worden sterk beheerscht door de vrees voor aanvallenvan bevolkingsgroepen, die vijandig tegenover de Industrie staan;thans gaat ook de bescherming tegen luchtaanvallen een rol spelen.Monatshefte fiir Baukunst und Stadtebau, No. 10, October 1934.,,Sanierung", Stadtebau im Sinne neuer Zielsetzung, doorOtto Schmidt.De ontwikkeling van de stad Trier in het ,,liberalistische" tijd-vak wordt gekenschetst als doellooze woekering in plaats van opeen doel gerichten groei. De bebouwingsplannen, die de schrijvervoor deze stad heeft samengesteld, zijn naar dat laatste beginselopgebouwd.De ideeen, welke den schrijver bij zijn stedebouwkundigenarbeid hebben geleid, worden nader toegelicht aan de hand vaneenige kleine, gedetailleerde plannen, o.a. voor de bebouwingvan den oever van de Moezel en voor de omgeving van enkelegroote historische gebouwen. Met talrijke afbb.FRANKRIJK :Urbanisme, No. 28, Juli-September 1934.Espaces libres et jardins ouvriers, door A. Vera.Korte beschouwing van de waarde van verschillende openruimten: wegen en pleinen, parken en volkstuintjes.Het nummer bevat verder eenige artikelen, gewijd aan het vanI tot 5 Juni j.l. te Bordeaux gehouden Congres d'Urbanisme.-, No. 29, October 1934.Une fitape dans I'amenagement de la banlieue Nord-Est deParis, door M. J. Descoutures.De uitbreiding van dit deel der Parijsche banlieue is geken-merkt door een snel voortwoekerende verkaveling zonder leidendeideeen. Het artikel geeft een duidelijk beeld van de moeilijkheden,die het geven van stedebouwkundige leiding aan de ontwikkelingvan dit gebied belemmeren.Met kaarten en afbb.VEREENIGDE STATENCity Planning, No. 4, October 1934.State Park and Recreational Planning, door Herbert Evison.Het artikel bevat een overzicht van de verschillende natuur-ruimten, welke een staatsplan ter voorziening in de behoefte aanrecreatie moet omvatten.Securing Public Support for Planning, door Bryant Hall.OVKRZICHT VAN TIJDSCHRIFTEN - NIEUWfi AANWINSTEN VAN DE BIBLIOTHEEK - WETTEN, KON. BESLUITEN, ENZ. 185Bespreking van een aantal middelen om de openbare meeningten gunste van stedebouwkundige maatregelen te beinvloeden.ZWITSERLANDL'Habitation, No. 8, September-October 1934.L'aide aux chomeurs par la construction d'habitations.Ter bestrijding van de bedenkelijke gevolgen der werkloosheiden van het tekort aan goedkoopere woningen wordt de bouw vanarbeiderswoningen bepleit, waarvan werkloozen zich door hetpresteeren van arbeid bij den bouw den eigendom kunnen ver-zekeren. Krachtige overheidssteun wordt ter uitvoering van ditplan onmisbaar geacht. In Winterthur zijn in 1925 en 1926 driegroepen woningen op deze wijze gebouwd. Met afbb.NIEUWE AANWINSTEN VAN DE BIBLIO-THEEKIn October 1934 zijn ingekomen:Rapport van de commissie voor het streekuitbreidingsplan voorArnhem en omgeving, 1934, no biz.Gedenkboek van de Maatschappij tot nut van 't algemeen,1784-1934, IX, 262, XL11 biz.Statistisch Jaarboek der gemeente Amsterdam, i932-i933?eerste deel.De bevolking van Amsterdam, deel II, De uitkomsten der tien-jaarlijksche volkstelling van 1830 tot 1930 (mededeeling no.100 van het Bureau van Statistiek der gemeente Arnsterdam).Verslag betreffende de Verkeerswegen in 1932, I, Rijkswegen.(Extra nummer ,,Wegen", 20 October 1934).Amsterdamsche Cooperatieve Woningvereeniging ,,Samenwer-king", G.A., 26e Jaarverslag, i Mei 1933-30 April 1934.Bouw- en Woningtoezicht ZwoUe, Verslag over het jaar 1933.Gemeentelijk Woningbeheer Zwolle, Verslag over het jaar 1933.Bernard J. Newman, Housing in Philadelphia, 1934, 38 biz.Nature's Plan for Parks and Parkways, Recreational Lands in thePhiladelphia Tri-State District, 1932, 36 biz.Ministry of Health, Circular 1438, Housing Acts, Housing (RuralAVorkers) Acts, and Small Dwellings Acquisition Acts-Interest on Loans, etc.WETTEN, KON. BESLUITEN, ENZ.GEMEENSCHAPPELIJKE REGELING BETREFFENDEHET ONTWERPEN EN VASTSTELLEN VAN EENSTREEKPLAN DOOR DE GEMEENTEN VELSEN, BEVER-WIJK, WIJK AAN ZEE EN DUIN EN HEEMSKERKALGEMEENE BEPALINGENArtikel iDoor de Raden der gemeenten Velsen, Beverwijk, Wijk aanZee en Duin en Heemskerk wordt ingesteld een commissie,waaraan overeenkomstig de artikelen 45 en volgende der Woning-wet wordt opgedragen de voorbereiding en de vaststelling vaneen streekplan voor het gebied dier gemeenten, voorzoover ditis gelegen ten noorden van het Noordzeekanaal.Artikel 2De Commissie voert den naam van ,,Streekplancommissie voorden IJmond-Noord". Zij heeft haren zetel ten Raadhuize teBeverwijk.Artikel 31. De Commissie voert de aan haar opgedragen taak uit metinachtneming van artikel 45 der Woningwet en paragraaf 5van het Woningbesluit.2. Zij pleegt bij de uitvoering van hare taak bovendien overlegmet de Vaste Commissie voor Uitbreidingsplannen in Noord-holland.3. Telken jare voor i Mei brengt de Commissie voorts aan elkder gemeenteraden schriftelijk een verslag uit van harewerkzaamheden over het afgeloopen kalenderjaar.VAN DE INRICHTING EN SAMENSTELLING DER COMMISSIEArtikel 4De Commissie bestaat uit negen leden en zeven adviseerendeleden.Artikel 51. De Raad der gemeente Velsen benoemt drie en de Raad vanieder der drie andere gemeenten benoemt twee leden derCommissie, alsmede drie, respectievelijk twee plaatsvervan-gers, die hen bij afwezigheid of ontstentenis vervangen.2. Tot lid zijn alleen benoembaar de Burgemeesters en de ledenvan den gemeenteraad.3. Hi), die ophoudt lid van den gemeenteraad of Burgemeesterte zijn, verliest daarmede tevens het lidmaatschap derCommissie.4. De zeven adviseerende leden worden aangewezen door Gede-puteerde Staten van Noordholland.Artikel 6De leden en plaatsvervangende leden kunnen door dengemeenteraad, die hen heeft benoemd, bij met redenen omkleedbesluit worden geschorst en ontslagen.Artikel 7De leden en plaatsvervangende leden, lid van den gemeente-raad zijnde, hebben zitting tot het tijdstip der eerstvolgendeperiodieke aftreding van de leden van den gemeenteraad.Artikel 81. De leden en plaatsvervangende leden kunnen te alien tijdehun ontslag nemen.2. Behoudens het geval, voorzien in artikel 5, derde lid, blijvende leden der Commissie en hunne plaatsvervangers in functietot hun opvolgers hunne benoeming hebben aangenomen.Artikel 91. In de vervulling der plaatsen, opengevallen tengevolge vanperiodieke aftreding, moet worden voorzien voor i Novembervan het jaar, waarin de nieuwe Raad is gekozen.2. De voorziening in tusschentijds opengevallen plaatsen ge-schiedt zoo spoedig mogelijk, in ieder geval uiterlijk tweemaanden na het openvallen.Artikel 101. Van alle besluiten betreffende de samenstelling der Commissiewordt door elken gemeenteraad aan de drie andere Radenbinnen acht dagen kennis gegeven.2. Gelijke kennisgeving geschiedt aan de Commissie en aan deVaste Commissie voor Uitbreidingsplannen in Noordholland.Artikel 111. De Comm