flPlETER fiCHOE^ & ZOOKZAAWDAMFabrikanten van verven en vernissen voor alle doeleinden.0ns Bedrijf gaat normaal door.Orders stellen wij ten zeerste op prgs!OLI EVERVE NJAPANLAKKENVERNISSENSYNTHETISCHE- ENCELLULOSELAKKENMOFFELLAKKENSCHEEPSVERVENGRONDSTOFFEN VOOR DIVERSE INDUSTRIEENGEWAPEND ASBEST-CEMENT?TERMORCO?N.V. Indtutrliele en Handelmaatschappij?TERRANOVA?Noorderweg 52A - Telefoon 8581 HILVERSUMFabrikantc van ,,TERMORCO"BUIZEN - KOKERS - Spedale SCHOORSTEENKANALEN(ook DUBBELWANDIGE) - WASEMKAPPEN en KANALENVENTILATIE-LEIDINGEN ONTLUCHTINGSKOKERS.EENDOORSTROOMAPPARAATIN UW KEUKEN MET ZIJLEIDINGNAAR EEN DOUCHECEL KANNIET MEER WORDEN GEMIST.LET U SLECHTS BIJ AANKOOP OPONDERSTAAND MERKZUTPHEN2LHOLLANDN.V. INDUSTRIEELE MAATSCHAPPIJ ?ZUTPHEN?FABRIEK VOOR SPECIAALAPPARATEN EN MASSA-ARTIKELENOok als hi} tusschentivee viiren zit...trekt Speciaalplaat A zich daar niefs van aan. Absoluut on-brandbaar en met de eigenschappen van gewone board-platen. Dat is een geweidig lets voor de bouwwereld. Isoleerenden toch brandvrij.Vraagt U eens nadere gegevens:N.V. ETERNiT v.h. MARTINITNieuwe Doelenstraat 20-22 - Amsterdam-C.Tijdschriftvoor Volkshuisvesting en StedebouTVOrgaan van het Nederlandsch Instituut voor Volkshuisvesting en Stedebouw enden Nationalen Woningraad, Algemeenen Bond van WoningbouwvereenigingenRedactie: H. P. J. Bloemers, J. Bommer, Jhr. M.J.I, de Jonge van EUemeel, Ir. L. S. P. Scheffer,Ir. P. Bakker Schut, Mr. J. Vink, Ir. J. M. A. ZoetmulderAdres voor Redactie en Abonnementen : Kloveniersburgwal 70, Amsterdam C, Telefoon 40588Advertenties; Keizersgracht 188, Amsterdam C, Telefoon 49128Aan de leden van het ,Nederlandsch Instituut voor Volkshuisvesting en StedebouwDe He Mei werd een droeve dag in onze geschiedenis. Zwaar trof ons het bericht, dat onze weer-macht het verzet tegen een in alle opzichten overmachtigen tegenstander had moeten staken. En,ziende in een onzekere toekomst, vraagt men zich af, welke weg de nieuwe stand van zaken ons wijst.Voor het Instituut is er geen enkele aanleiding, om niet op den tot dusver gevolgden weg voort tegaan. Het blijft onze taak, te arbeiden aan den groei der denkbeelden omtrent een gezonde ontwik-keling van stad, dorp, gewest en land en aan de verbetering van de huisvesting onzer landgenooten.Daarnevens heeft men onder centrale leiding reeds dadelijk de eerste stappen gedaan, om te komentot een wederopbouw van hetgeen verwoest en verstoord werd, en ook voor het herstel van onzegeestelijke volkskracht is het van uitnemend belang, dat dit opbouwwerk met kracht wordt aange-vat en dat ons Nederlandsche volk dit zelf tot stand brengt.De opbouw valt voor een belangrijk deel binnen den gezichtskring van het Instituut, dat dan ooksteeds bereid zal zijn, daarbij een voorlichtende taak te vervullen. Wij rekenen daarvoor op alien,die ook tot dusver ondanks uiteenloopende inzichten bereid werden gevonden tot nuttige samen-werking aan een gemeenschappelijk doel. Den geestelijken en materieelen steun van onze leden kun-nen wij thans minder dan ooit missen.Moge thans overal -- ook in ons Instituut -- blijken, dat ons volk zijn geestkracht en volhardingniet heeft verloren!Wij nemen dus onze taak weer op, maar niet dan na een eerbiedigen groet aan de nagedachtenisvan hen, die bij de vervulling van hun plicht het leven lieten.Arnhem, 30 Mei 1940De voorzitter,M. J. I. de Jonge van EllemeetMei 194021e Jaargang No.5Maandblad101Officieele mededeelingenArtikelenOfficieele mededeelingenNederlandsch InstituutTijdschriftDoor de oorlogsomstandigheden heeft de verschijningvan het Mei-nummer vertraging ondervonden. De Re-dactie hoopt het Juni-nummer op tijd te kunnen doenuitkomen.De wijze van voorbereiding en voorloopigeresultaten van het streekplan Walcheren ^)door Jhr. Ir. J. de RanitzDe voornaamste aanleiding tot het aanvatten van hetstreekplanwerk was de ergerhjke hntbebouwing. Daar-naast dreigde de bouw van zomerwoningen ontstellendeafmetingen aan te nemen op zeer ongewenschte plaatsen.Ook hi] de voorbereiding van gemeentehjke uitbreidings-plannen deed zich de behoefte gevoelen aan gegevens,die de ,,capaciteit" der communale survey te boven gin-gen. De beide eerste motieven spraken vooral tot hetpubhek, het laatste was voor de ,,insiders" een belang-rijke reden om op een streekplan aan te dringen. En ditis te begrijpen. Wordt niet juist de behoefte aan eenmeer uitgebreide survey vooral in de kringen der stede-bouwkundigen gevoeld, en zijn zij het niet, die bij voort-during -- en terecht -- aandringen op de voorbereidingvan het Nationale Plan? Hoewel ik niet gaarne de weleens verdedigde stelling, dat de survey belangrijker isdan haar resultaat -- het rechtskracht bezittend bestem-mingsplan -- zou onderschrijven, acht ik dit vooronder-zoek toch van zooveel belang, dat ik er het grootste ge-deelte van mijn inleiding aan zal wijden.Doch alvorens tot een bespreking van de survey over tegaan, is het noodig, dat ik U eerst uiteenzet, hetgeenwij onder een ,.streekplan" verstaan. Dit is noodig nahet zeer goede, doch eenigszins verwarring stichtendeartikel van Ir. Angenot in Uw tijdschriftnummer vanSeptember j.l. Ir. Angenot onderscheidt het streekplanals ..ontwikkelingsplan" en als een plan voor de ,,rege-ling van bebouwing en grondgebruik". Deze beidefuncties zijn ten eerste niet scherp te onderscheiden. HetontVi^ikkelingsproject zou een soort van schema, ,,regee-ringsprogramma" zou men het kunnen noemen, voor deeerste komende 40 jaren inhouden en het eigenlijkestreekplan ,,streekverordening" zijn. Dit plan zou slechtseen periode van dit ontwikkelingsproject vastleggen, meteenige -- zij het schaarsche -- sancties omgeven. InWalcheren is uitsluitend een streekplan in den zin derW^oning'wet in voorbereiding en met het moment en dewijze, waarop de bestemmingen verwezenlijkt zullenworden, laten wij ons niet in. Deze beperking brengt metzich, dat bestemmingen, waarvan het zeer dubieus is,dat zij er ooit zullen komen, niet thans reeds als zoodanig1021) Dit artikel bevat, behoudens eenige bekorting, den tekst van deinleiding, die de Heer Jhr. Ir. J. de Ranitz in de door het Instituutbelegde bijeenkomst der streekplancommissies op 1 Maart 1.1. te's Hertogenbosch gehouden heeft.vastgelegd mogen worden. Een krachtig geneesmiddeltegen al te koortsachtige fantasieen!Wanneer ik U nog mededeel, dat het streekplan voorbe-reid wordt door een Commissie, als in de Woningwet ende Gemeentewet bedoeld, en dat de thans gereed zijndesurvey door deze ,,wettelijke" Commissie als grondslagvoor het in voorbereiding zijnde schetsplan is aanvaard,meen ik U voldoende ingelicht te hebben, om U eenbeeld te geven van de ,,sfeer", waarin gewerkt wordt.En nu de survey zelve!De survey beoogt beelden te geven van den huidigentoestand en de toekomst over een generatie, een tijdstipvan 40 jaar. Zoodra men zich in gaat denken hoe eenstreek met zijn bevolking zich zal ontwikkelen, komt mendadelijk tot het inzicht, dat de prognose van de bevo!-kingsgrootte en samensteUing naar leeftijd en geslachthet centrale probleem is, waarmede alle andere verbandhouden. De ontwikkeling van een streek zonder een aan-wezige of toekomstige bevolking interesseert ons in ditverband immers niets. Het gaat niet om den bodem in deeerste plaats; hij is het middel -- en niet meer -- voorhet wonen, het werken en de ontspanning van de men-schen. Wonen, werken, ontspannen, voor hoeveel men-schen, voor welke klasse van menschen, voor welke leef-tijden en welk geslacht? Is deze vraag opgelost, dan kanhet overige er betrekkelijk snel uit afgeleid worden. Erkomt echter al onmiddellijk een moeilijkheid. De bevol-kingsgrootte in een streek wordt n.l. sterk beinvloeddoor de werkgelegenheid en deze op zijn beurt weer doorde algemeene economische mogelijkheden. In Walcherentreedt een vertrek-overschot voornamelijk op in de jarenvan goede conjunctuur in de groote handelscentra. Dochde survey van een streekplancommissie voor rond 60.000zielen op een Zeeuwsch eiland, kan moeilijk een conjunc-tuur gaan voorspellen. (Zoo op dit gebied over 40 jaaral iets te voorspellen zou zijn.) Aan den anderen kant isde industrieele toekomst van een gebied in hooge mateafhankelijk van den levensstandaard en de hoeveelheidder aanwezige werkkrachten. Het importeeren vanarbeidskrachten is altijd mogelijk, doch werkt op velerleigebied ontwrichtend en moet zeer geleidelijk en metgroote voorzichtigheid geschieden. De prognose schijntdus onmogelijk, daar het bevolkingsprobleem afhankelijkis van het economische en omgekeerd. Een vicieuze cirkelderhalve.De eenige mogelijkheid om dezen cirkel te doorbrekenis door een of meer veronderstellingen aan te nemen. Inde survey voor Walcheren is verondersteld, dat de in-dustrieele expansie niet zoodanig zal worden, dat zij be-langrijke contingenten nieuwe werkkrachten zal aantrek-ken. Deze schijnbaar eenvoudige aanname heeft de ge-heele survey sterk beinvloed en moet dus verantwoordworden.Een vestiging van industrieen ten plattelande en in dekleine provinciesteden wordt belemmerd door:le. De geringe elasticiteit van de arbeidsmarkt;2e. De geringe gelegenheid voor verdere gezinsinkom-sten der arbeidersgezinnen;3e. De hooge transportkosten voor grondstoffen en afge-werkte producten;4e. Het gebrek aan contact met samenwerkende neven-bedrijven;5e. Het gebrek aan geschoold personeel.EEN LAKVERFSTOOTVASTen WAASVRIJis voorWoningbouwvereeniglngen onontbeerlijkJrCHINOLITHLAKVERFSnelleDrogingTIJDWIN5TMATERIAALWIN5T ferkc hcchtitifli liljiiililjiiiiiiiillruiiiliijiiiiiiliiGELDWINST^rF Vin ^UewinkelH.VETTEWINKEL EN ZONEN-AMSTERDAMN.V. NEDECL.. INSTAULATIE. MAA.T?GU.AM