Log in
inloggen bij Ruimte en Wonen
Hulp bij wachtwoord
Geen account?
shop word lid
Home / Content / Blogs

“Het is de kunst de functionaliteit van de zorg flexibel te maken”

Sinds augustus wonen meneer P. van 95 jaar en baby E. van amper twee maanden gebroederlijk met elkaar in verzorgingshuis De Molenhof in Zwolle. Meneer P. kwam in Zwolle terecht nadat het verzorgingshuis in Emmeloord werd gesloopt. Baby E. verblijft er sinds zijn geboorte eind juli. E’s moeder is een van de zes jongeren die als proef in het verzorgingshuis woont, als onderdeel van het experiment ‘Bejaardenhuis een 2e jeugd’. Dit voert ouderen huisvester Habion inmiddels op vijf plekken in het land uit. Inzet: het behouden en opnieuw uitvinden van het bejaardenhuis.

Tot een aantal jaar geleden was het volstrekt normaal dat een verzorgingshuis al na een paar jaar functioneel was verouderd. Dat betekende in de praktijk een zeer beperkte levensduur en een korte periode om de investering terug te verdienen. De oplossing voor de functionele veroudering was vervolgens sloop en vervanging volgens de nieuwe kwaliteitseisen, gefinancierd uit de AWBZ. Resultaat: kapitaalvernietiging, het ontmoedigen van innovatiekracht en een aanslag op het milieu. Er was een crisis en tegenstribbelend vermogen voor nodig om uit deze tredmolen te stappen en op zoek te gaan naar oplossingen. Exemplarisch is het gesprekje dat ik voerde met een receptioniste van een verzorgingshuis. Ze verzuchtte dat het verzorgingshuis al bijna veertig jaar oud was en nog steeds niet gesloopt, terwijl het gesprek daarover al ruim tien jaar liep. Overigens woonde ze zeer prettig in haar eengezinswoning uit de jaren vijftig.

Niet zo veel mis

En dus startte we met Habion eind 2013 Bejaardenhuis een 2e jeugd. Doel was om op plekken als De Molenhof in Zwolle te onderzoeken hoe we onze zorgvastgoedportefeuille (75 verzorgings- en verpleeghuizen) kunnen laten aansluiten bij de wensen van ouderen. En ze tegelijk toekomstbestendig te maken.

Uit onderzoek door studenten van de Amsterdamse Academie van Bouwkunst bleek al dat met onze gebouwen op zich niet zo veel mis is, maar wel met het gebruik ervan. Het moest voor ouderen echt anders, wilden zij plezierig en zo zelfstandig mogelijk kunnen blijven wonen in hun lokale gemeenschap. Kernwoorden waren wonen, betaalbaarheid, zelfbepaling, samenredzaamheid, reuring, veiligheid en gezelligheid.

Na ruim twee jaar experimenteren hebben we besloten dat we onze gebouwen onder geen beding slopen. Met minimale investeringen gaan we ze samen met de lokale gemeenschap openhouden en opnieuw uitvinden. Niet alleen hebben we de gebouwen door de dubbele vergrijzing (steeds ouder en steeds meer ouderen) hard nodig, het behoud van de gebouwen is duurzaam en een betaalbare oplossing. Bovendien maken we door levensduurverlenging investeringscapaciteit vrij die we kunnen inzetten voor de huisvesting van ouderen.

Flexibele functionaliteit

In de vastgoedwereld wordt vooral gedacht vanuit de flexibiliteit van de stenen. Flexibel bouwen, omkeerbaar bouwen; het kost handen vol geld terwijl de bewoners er niet om vragen. Integendeel, ze vinden die kleine badkamer juist prettig omdat ze zich kunnen vasthouden. Vallen is immers met stip het grootste risico als je ouder wordt. De kunst is dus om de functionaliteit van de zorg flexibel te maken. Zo wordt dezelfde ruimte gebruikt als woning, verzorgings- of verpleegwoning. Zonder steeds te verbouwen. Op die manier ben je gevrijwaard van ingrepen vanuit het Rijk in de financiering van zorgvastgoed.

Transformatie van het vastgoed betekent dan ook eerder verandering van het gebruik en eigenaarschap, dan een kostbare investering in de stenen. Ketens bouwen met oude en nieuwe partners, waarbij de lokale samenleving dit eigenaarschap heeft en instituties faciliteren.

Vooruit leven

En hoe vergaat het ondertussen meneer P. en baby E. in Zwolle? Nadat bewoners erg moesten wennen aan het idee van mogelijk luidruchtige studenten, zien we dat het werkt. Er is meer reuring en begrip. Mensen ontmoeten elkaar in de recreatiezaal voor ’n praatje en gaan samen de toekomst tegemoet. Of zoals meneer P. het met zijn 95 jaar treffend zegt: “ik wil vooruit leven”. Daar kunnen we nog wat van leren. Want misschien zit de echte opgave van transformatie en duurzaamheid juist ook in onze eigen organisaties en hoofden.

Reacties

Renda ©2024. All rights reserved.

Deze website maakt gebruik van cookies. Meer informatie AccepterenWeigeren