TIJDSCHRIFT VOORVOLKSHUISVESTINGORGAAN VAN HET NEDERLANDSCHINSTITUUT VOOR VOLKSHUISVESTINGEN DEN NATIONALEN WONINGRAAD1923 Hi 4 4' JAARGANG APRILVAN MUNSTER'S UITGEVERS MAATSCHAPPIJ - HEERENGRACHT 248 AMSTERDAME(Indubeton)ONTWERPEN en UITVOEREN vanBOUWWERKEN in STEENBETONen GEWAPEND BETONPAALFUNDEERINGENin HOUT en BETONAdviezen, berekeningen en ontwerpen kosteloosTelefoon: C. 5083Telegram-Adres: INDUBETONIIK DE VLUGT & DE WAALHOUTHANDELGROOTE WITTEIMBURGERSTRAAT 19*Telefoon Noord 4959Filiaal: TRANSVAALKADE 36 Tel. Zuid5210Buiteniandsch Vuren en Grenendeei- en ribhoutGeschaafde en geploegde delenDennen plaathoutIIMiUS DESSl - Ltidsclieoraclil 111 - AMSIERDiTEL. C. ioo8HANDEL IN ALLE SOORTEN BOUWMATERIALENSpeciaal Gele Gevelsteen -- Paarsche PlintsteenBelgische Steen, Dakpannen, PortlandsCement Fa. V. d. Raad & Timmermans :: HARD HOUTHANDEL :: Timmcrs en Steenvormfabriek WATERSTRAAT No. 54 en 58 -- VELP (G.)iMiiiBMManBiiiuRiaiMiHiMaia^^CABOTINEHOUTBEDERFWERENDE CREOSOOT-OLIEBEITSEN-VERF IN ALLE KLEURENHet beste ter wereld en alleendan ccht en gegarandeerd, wan-neer emballage gezegeld B. & Co.I levert billijk de Fa. BUDDING & Co.I CORN. TROOSTSTRAAT 59 - AMSTERDAMS Telefoon 5287 (Zuid)AMSTERDAMSCHE HOVENIERS-COOPERATIE ,,ONZE TUIN"JACOB VAN LENNEPKADE 400 AMSTERDAMSPECIAAL INGERICHT VOOR IHET AANLEfiGEN ENBEPLANTEN VAN TUINEN VOOR DE VOLKSWONINGBOUWN.V. HOUTHANDELIEINDHOVENTELEPHOON No. 344Electrische Loon-Schaverij en ZagerijLevert Zweedsche en Finsche G. & G. delengrenen en vuren kozijn-, raam-, deur- en bestek-hout, aismede Dultsch dennenhout en G. & G. delenin alle afmetlngen op keur, Pakkistenhout enz.N.V. HollandscheBasaltine- Tegelfabriek -GELDERSCHESTRAAT 10ROTTERDAMTEL. 5678Basaltine-Tegels,-Trottoirbanden, enz.Strengste keur - Grootste garantieBijvoegsel van het Tijdschrift voor Volkshuisvesting, No. 4 15 April 1923NED. INSTITUUT VOOR VOLKSHUISVESTING.Woningstatistische gegevens.(Overgedrukt uit het Maandschrift van het Centraal Bureau voor de Statistiek,18e jaarg., afl. 3, 31 Maart 1923.)OTerzieht betreffende het bouwbedrijf oyer de maand Janaari 1923.I. Woningen.Aantal woningen, waarvoor bouwvergunning verleend is, doch nog niet inuitvoering op het einde der maand. Aantal wo-GEMEENTEN EN GROEPENVAN GEMEENTEN.Te bouwen voor rekening vanTotaal.Rijk, Provincie,Water-schappen,Spoorwegmaat-schappijen.Gemeente.Woningbouw-vereenigingen.Particulieren.Rljk, Provin-cie, Water-schappen,Spoorwegm.a [ b 1 c a be a b 0 a be a b 1 c a \'h c1 2|3]4| 5 |6|7| 8 i9 10 1 11 1 12 i 13 ! 14 i 15 1 16 1 17 1 18 1912345678910111218Amsterdam0ml. gem. Bussum, HilversumRotterdam 2) (met inbegrip vanHoek V. Holland) ....0ml. gem. Hillegersberg, Schiedam, Oversschie, IJsselmondePernis's-Gravenhage0ml. gem Loosduinen, RijswijkVoorburg, Wassenaar . .Utrecht0ml. gem. ZuilenMijndistrict ^an Zuid-LimburgNiet hierboven genoemde gem.van 50 000--100 000 inw. metoml. gemvan 20000--50 000 invr.4). .van 10000--20 000 inw. . .ben. 10 000 inw1042--588 3)29720541-6541231022021342816741-15033348 16S13545V16475486292265240124227124843213181)153716222911095327611.50331.595258764266754106710693267198927.124_844V2181815.371622291109.532761206S120 1447Totaal .... 16 - - 1096 1 - 2 297 - - 3 491 86 715 6 900 87 716 60 1 15a = oprichten op nieuw terrein (nieuwbouw); b = herbouw;c = verauderen, uitbreiden of vernieuwen.* Geen inlichtingen ontvangen.Geen inlichtingen werden verstrekt door de gemeenten: Boekel,Bunnik, Ede, Elst, Haskerland, St. Maarten, Nieuwer-Arn'stel,Noordwijk. Nunen, Odijk, Roosendaal en Nispen, Simpelveld, Vrees-wjjk, Weert, Werkendam, Werkhoven.Te Schaesberg hgt de bouw stil van 60 woningen voorrekening van particulieren (voor f 300 000), te 'a-Gravenhagedie van 14 woningen (voor f 244 600) en die van andere burgerlijkebouwwerken (voor f 33 400) voor rekening van particulieren, teHaarlem die van 39 woningen voor rekening van particulieren(voor f 188 600).I. Woningen. (Vervolg.)nlngen i a uitvoering op het einde der maand. Voltooide en vervallen woningen gedurende de maand.Voor rekening vanTotaal.Aantal voltooidewoningen voor rekening van te CD 1 ft .Ill?... 0?T?s Gemeente . "Woningbouw-vereenigingen. Particulieren.1 rt CD is .2oHB Si?oa b c a b j c a b c a^ 0 > >20 21 22 23 j 24 j 26 26 27 28 '29 HO 31 .32 33 ! 34 1 35 36 1 37 38 39 401 1132 2128 _ _ 2 561 12 379 1) 5 821 12 379 -- 268 75 .343 .34 + 3092 59 -- -- 58 -- 247 2 15 364 2 15 - i 8 24 ?.'>. 4 + 288 651 3) -- -- -- -- 1191 687 -- 57 1842 -- 57 93 3); ^ 158 48 251 2 16 3) + 2334 40 -- -- 210 -- 641 8 2 891 8 2 - i 16 66 82 _ + 82b 785 -- 2 342 -- 2 090 -- 59 3 217 61 142- 142 . + 1426 2 -- -- 188 -- -- 474 -- -- 684 -- -- -- : 20 37 .57 + 52V 359 -- -- 501 -- -- 122 5 94 982 5 94 -- -- 36 .36 2 + 348 -- -- -- 22 -- 4 -- -- 26 -- -- -- -- 2 2 + 29 30 -- -- 508 -- 448 2 8 981 2 8 36 .36 1 4 + 3110 618 -- -- 2 482 -- 1686 27 428 4 792 27 432 93 101 204 S9S 4 9 6 + 37911 730 1 1677 -- 1020 19 184 3 530 19 189 63 91 106 260 4 4 4 + 24812 64 1 385 -- 697 40 69 1147 40 70 o 6 63 1.57 228 1 IS S + 21113 188 2 -- 753 ~ -- 2144 90 167 3105 93 174 6 2 85 585 678! 7 29 10 + 6324 658 2 4 9 249 - - 13 425 205 1462 27 382 208 1481 8 257 688 1692 2545 17 104 41. + 28831) Deze getallen hebben betrekking op perceelen. Het getalwoningen is niet bekend.2) De cursieve getallen betreffen bouwwerken met geldelijkensteun der gemeente en zijn begrepen in de hoofdgetallen. De woning-dienat beschikt alleen over de begrootingssommen betreffende ge-moentelijken en vereenigingabouw en particulieren bouw met steun,terwijl voor de InvuUlng van het aantal arbelders geen gegevensvoorhanden waren.3) Deze opgaven zijn verstrekt door den Gem. Woningdienst,de overige door het Bouw- en "Woningtoezioht.1) De gemeente Amersfoort heeft een opgave verstrekt overde maanden Januari en Februari te zamen. Voor het samenstellenvan deze tabel zijn de gegevens betreffende voltooide, onbewoon-baarverklaarde, gesloopteen van bestemmingveranderde woningenin genoemde gemeente door 2 gedeeld.CD^^aiinS?fft?1?flClOOI^CDp-^o-2^.g^-^^ftpgsgoo?rjP^?3^S?l-p!HTO-J-;^3a3?5Poofr;fla>.aA!HCDft?^s8!?awfljwS^oPrlKHo55S?;tdtdrhH^W->1M>c5XX!SSlOoOO^-"-!10i-H100^*OO:lO--H-*COI-HL-COCOCMl>CO'"'lococor-?*1-"'?3ocoT-lOoCOoa^OJO-0'r1s^-?;s?^lOo-TJH^HCMOiCr-'scocoX-c^]^COC^COCMOICOOlI>a^CDCTICM-*a5cico-nL~--*[>C1HC7i[>cOOlOHCOocaOcoaco?o-^HTHLOlOCOX^01t^rH\oa^fNli-l"rHfMooiO:oi>CMOlCMCO0^1:0^!XJ^'^cnCCCO?:OiOt'OiCO-*T-HCMIOGOCQOJO]'^03OlT-HO-^CO?0s--"lOCQOCMrHOOCiSP:oc^o^OiOoy[>tiOCNflOo1T-HCOCOCOCOi~(CaLOTTinsaoTHC^I00l>COOI>0lOiT-lCOCO0O(M-^:o011>a;COOTrHO0[ID-*COT-HCMOi0-rH:0Cit-o;O[>CD-*00iCOOSlOI--IOi.--1lOtolO10COCOl>i-l-^CMO(M0OD3CDlOCOtoCT-J1-sOOc-01CO01OOSCOOSOGO1--I"^l>?->GOC^COlOlOCDOSCvlCOCOlOC0[>-^COiOt--TH(M.-ICOCOT- ?tsl Z N D [i O O01 ">a)N0101d00-- mo. >SBT3CONBEWOONBAARVERKLARINGBovenstaand geven wij een afbeelding van een woning,gelegen in het ressort der Gezondheidscoramissie te Steen-wijk.Deze woning werd bewoond door een paar bejaarde men-schen en in het begin van 1916 onbewoonbaar verklaard.Daarna werd nog eenmaal gunstig geadviseerd ona zesmaanden verlenging van den ontruimingstermijn te ver-leenen, verder steeds ongunstig, totdat in 1920 het vragenvan advies omtrent den ontruimingstermijn-verlengingachterwege is gebleven.Het betrokken gemeentebestuur wilde gaarne tot ont-ruiming der woning medewerken en heeft pogingen aan-gewend de oudjes te bewegen hun woning te verlaten eneen tehuis te vinden in een gemeentelijk Armhuis. Dezepogingen hebben echter geen resultaat gehad, daar debewoners de woning niet willen verlaten.De vrouw is komen te overhjden en thans hebben eenzoon en schoondochter van den man deze woning medebetrokken.Bemoeien eigenaar of gemeentebestuur zich niet verdermet de zaak, dan zal in deze onbewoonbaar verklaardewoning waarschijnlijk een nieuw geslacht opgroeien.In September j.l. is het schuurgedeeite tot een ruinegeworden, doch op voortzetting van de bewoning heeft ditgeen invloed gehad.^ BINNENLANDEINDVERSLAG VAN DE COMMISSIE VAN RAP-PORTEURS (EERSTE KAMER) OMTRENT DEALGEMEENE BESCHOUWINGEN OVER DESTAATSBEGROOTING VOOR HET DIENSTJAAR1923MEMORIE VAN ANTWOORD? 10. Beperking van de voorschotten voor woningbouwis noodzakelijk 1?. omdat door de sterk gestegen kapitaai-behoefte van den Staat een veel te groot deel van hetvolksvermogen in beslag wordt genomen, waardoor ergevaar dreigt voor de volkshuishouding en voor het Staats-crediet; 2?. omdat in strijd met de oorspronkehjke bedoelingvan de woningwet in de laatste jaren de productie vanwoningen door den Staat werd gefinancierd en de bouwvan woningen met overheidsgeld overeenkomstig de wetmoet zijn aanvulHng ter verbetering van de volkshuisvesting.Het streven der Regeering, woningbouw aan het particuherinitiatief over te laten, is dan ook volkomen in overeen-stemming met de bedoehng van den wetgever. Dat de wetvoor den oorlog en ook nog in de jaren 1914, 1915 en 1916I04 BINNENLANDveel ruimer werd toegepast, is een onjuiste bewering.Blijkens den toelichtenden staat bij hoofdstuk VIIB vande Staatsbegrooting voor 1923 werd voor den oorlog hethoogste bedrag aan voorschotten bereikt in 1913 met/ 8.437.741 ; in 1914, 1915 en 1916 werden voorschottentoegekend onderscheidenlijk tot bedragen van / 12.053.035,/ 12.345.715 en / 10.911.794. In de vijf volgende jarenwerden successievelijk toegekend -- in afgeronde cijfers --39 millioen, 49I- millioen, 102 millioen, 167J millioen en209J millioen.Bijdragen werden in vroeger jaren alleen toegezegd in degevallen van z.g. sociale achterlijkheid; zij waren tot eind1915 uitzondering. Eerst eind 1915 werden de bijdragenregel, toen de z.g. rentevoet-bijdrage werd verleend. Einde1916 kwam daar de z.g. materiaal-prijzenbijdrage bij. Bijdit alles stond nog niet als doel voor oogen te voorzien inden woningnood; het particulier bouwbedrijf was nog niettot volslagen stilstand gekomen.De Regeering houdt slechts in zoover vast aan het stelselvan premien, dat zij dit jaar nog premien toekent voor hetbouwen van eenvoudige arbeiderswoningen, in de hoop,daarmede het particulier bouwbedrijf 00k tot voorzieningin deze woningbehoefte te prikkelen. Zoodra het bedragvan 9 millioen, dat hiervoor is bestemd, zal zijn uitgeputen in ieder geval met het einde van het loopende jaar, zalhet verleenen van premies gestaakt worden. Alle verzoekenom premies moesten worden ingediend door tusschenkomstvan de gemeentebesturen; deze zijn van den aanvang afvan den loop der beweging op de hoogte geweest. Zou depoging slagen, dan, dit had de ervaring met vorige pogingengeleerd, moest het particulier bedrijf zooveel mogelijk wor-den vrijgelaten. Daarom was voor aanwijzing door degemeente van het soort van woningen geen plaats. Inderdaadzijn hier en daar meer middenstandswoningen gebouwd danoogenschijnlijk noodig zijn. Hiertegenover valt te bedenkendat door den woningnood 00k onder de middenstandershet samenwonen in gebruik is gekomen; een gebruik datniet dan geleidelijk zal verdwijnen. Bovendien zijn in onder-scheidene arbeiderswoningen middenstanders gehuisvest,die zeer goed een hoogere huur kunnen betalen. Deze mis-stand wordt zooveel mogelijk weggenomen.In 1921 en 1922 werden premies toegekend voor onder-scheidenlijk 28.077 en 29.594 woningen. Voor 14.228 en4.271 daarvan werd hypothecair voorschot verleend, d.i.in 1921 voor rond 50 pet., in 1922 voor rond 14 pet. van hetaantal woningen, waarvoor premie is toegezegd.Hypotheek wordt niet meer gegeven.De gevallen, waarin bouwers met premie, die geen aan-spraak maakten op het ontvangen van geld op hypotheek,later die hypotheek niet konden missen, zijn zeer zeldzaamgeweest.Het particulier kapitaal heeft een zeer groot aandeel gehadin den bouw van woningen. Of dit 00k ten aanzien van denbouw van eenvoudige arbeiderswoningen het geval zal zijn,zal de ervaring moeten leeren. Er zijn aanvankelijk gunstigeverschijnselen.De Regeering kan niet prijsgeven haar standpunt datde gemeenten het risico van de hypothecaire voorschottendragen. Het Rijk heeft de premies geheel voor zijn rekeninggenomen. De lasten zouden al te onevenredig verdeeldworden, indien het Rijk het risico voor het hypothecairvoorschot, dat van den aanvang af nadrukkelijk voor degemeenten is gelaten, mee ging dragen. Een voorbehoud,als in het Voorloopig Verslag bedoeld, is door gemeentenniet gemaakt.Van 1905 tot het einde van 1922 zijn krachtens de woning-wet bouwvoorschotten toegekend tot een totaal bedrag vanrond / 673.004.050. Er is geen reden om niet te verwachtendat die voorschotten op de daarvoor bepaalde tijdstippen,d.w.z. jaarlijks, door storting van de annuiteiten, zullenworden terugbetaald.EINDVERSLAG VAN DE COMMISSIE VAN RAP-PORTEURS (EERSTE KAMER) OVER HET ONT-WERP VAN WET TOT VASTSTELLING VANHOOFDSTUK VIIS (DEPARTEMENT VAN FINAN-CIEN) DER STAATSBEGROOTING VOOR HETDIENSTJAAR 1923MEMORIE VAN ANTWOOHDPersoneele belasting. Aangezien wel aangenomen kanworden dat in het algemeen de huurprijzen, door eenhuurcommissie toegestaan, als normaal moeten wordenbeschouwd, is aan de ambtenaren opgedragen de huur-waarde van niet gehuurde perceelen vast te stellen doorvergelijking met perceelen, die onder de Huurcommissiewetvallen. Eventueele hoogere onderhoudskosten en hoogerehypotheekrente zijn geenszins tot enkele woningen beperkt.-Heeft de huurcommissie ten aanzien van eene ter vergelijkinggebezigde woning een enkele maal op zeer bijzondere motie-ven acht geslagen, dan zullen de belanghebbenden het bestdoen, tegen hun aanslagen bezwaar te maken. Een opzettelijkonderzoek van te voren, of er voor de huurcommissie zeerbijzondere omstandigheden zijn, kan van de administratiein 't algemeen niet worden verlangd. Intusschen is de onder-geteekende bereid deze zaak onder de aandacht der ambte-naren te brengen.VOORLOOPIG VERSLAG VAN DE COMMISSIEVAN RAPPORTEURS (EERSTE KAMER) OVER HETONTWERP VAN WET TOT VASTSTELLING VANHOOFDSTUK Xa (DEPARTEMENT VAN ARBEID,HANDEL EN NIJVERHEID) DER STAATSBEGROO-TING VOOR HET DIENSTJAAR 1923ALGEMEENE BESCHOUWINGENIVDE AFDEELING, VOLKSGEZONDHEID EN VOLKSHUISVESTINGMet leedwezen hadden vele leden gezien dat ook tenaanzien van volksgezondheid en volkshuisvesting was be-zuinigd. De wijze, waarop deze bezuiniging door denMinister in zijne Memorie van Antwoord op het door deTweede Kamer uitgebracht Voorloopig Verslag werdverdedigd, achtten zij zeer zwak.De wijze waarop de woningpolitiek in het afgeloopenjaar is gevoerd en zooals die blijkens deze begrooting verderzal worden voortgezet, deed enkele leden de opmerkingmaken dat blijkbaar het Departement van Financien, meerdan dat van Arbeid, Handel en Nijverheid de richting indezen bepaalt. Deze leden hadden n.l. zeer sterk den indrukgekregen dat laatstgenoemd Departement slechts datgeneuitvoert, wat het Departement van Financien wenscht. Zijbetreurden dit en spraken de stellige verwachting uit datde Minister van Arbeid, Handel en Nijverheid, zijn verledenindachtig, zou toonen zich zelf te kunnen zijn.De leden hier aan het woord verklaarden tot deze opvattingte zijn gekomen, gezien de slappe wijze, waarop in de laatstemaanden de woningnood werd bestreden. In verhoudingtot den omvang van den woningnood achtten deze leden deuitgetrokken gelden onvoldoende en bevalen zij aan hetsluiten van leeningen ten bate van de volkshuisvesting, Zijachtten dit eene productieve geldbelegging.Andere leden, ofschoon zich vereenigend met dit laatstedenkbeeld, achtten het noodzakelijk dat de Minister zoospoedig mogelijk zou trachten de normale verhoudingentusschen bouwkosten en exploitatie-opbrengst te herstellen.De Rijksbijdragen zouden dientengevolge kunnen wordenafgeschaft, hetgeen hoogst gewenscht is, aangezien dezebedragen feitelijk den aannemers ten goede komen en debouwkosten hooger doen blijven dan noodig is. Ook wen-schen deze leden dat hetgeen de bouwkosten tijdens delaatste crisisjaren meer hebben bedragen dan in normaletijden het geval zoude zijn geweest, als crisiskosten zoudeworden afgeschreven en dat derhalve niet de annuiteitendaarmede zouden belast blijven.In verband hiermede vroegen enkele leden, wat de Minis-BINNENLAND 105ter denkt te doen, indien in de naaste toekomst eene meerdan sluitende exploitatie-rekening door de woningbouw-vereenigingen mocht worden verkregen, hetgeen zij zeerwaarschijnlijk achtten. Zij meenden dat van den Ministerdrang naar verlaging der huren diende uit te gaan met hetcog op de sterk dalende loonen.Andere leden drongen er op aan dat de Minister zijnstandpunt in zake huurverhooging der oudere woningenzoude verlaten, wijl bij totstaankoming van den woningnooddeze woningen onverhuurd zullen blijven, omdat danspoedig ook goedkoopere woningen zullen zijn te verkrijgen,en Rijk en gemeenten alsdan voor de tekorten der bouw-vereenigingen zullen moeten opkomen.Enkele leden hadden gehoord van misbruiken, met namedoor onderverhuring, van met Rijkssteun gebouwdewoningen. Zi) vroegen daarom, of bij de subsidie-verleeningwel de noodige voorwaarden worden gesteld, en, zoo ja,of op de naleving daarvan voldoende toezicht wordt ge-houden.Verder vroeg een lid naar het verloop van zaken bij dewoningvereeniging te Emmen.Afkeuring we
Reacties