IplTIJDSCHRIFTVOOR-rVOLKSHUISVESTING1J3EN STEDEBOUWORGAAN VAN HET NEDERLANDSCHINSTITUUT VOOR VOLKSHUIS:VESTING EN STEDEBOUW EN VANDEN NATIONALEN WONINGRAADALGEMEENEN BOND VAN WONINGBOUWVEREENIGINGEN1927 N? 2 8' JAARGANG FEBRUARIGELUIDDEMPENO SPIJKERVASTGIPS^WANDBRANDVRtJEen Dipecteur van Gemeente-wepken : .......de opgedane er-varing is wel van dien aard,STERKdat ik ze meer in de gemeente-bestekken van scheidingswandenzai voopschrijven .,...,..,....,"N. V. DE METEOOR TELEFOON 205 DE STEEGVAN MUNSTER'S UITGEVERS MAATSCHAPPtJ - HEERENGRACHT 246 - AMSTERDAMWEESPZAGERiJ AAN DE VECHT -- TELEFOON 587000 M^ TERREINFIJNHOUT spec. EIKEN enBEUKENLEVERING OOK IN BESTEKTRIPLEXBUDDING'S CABOTINEHOUlBEDERFWERENDECREOSOOTOLIEBEITSsVERF DESINFECTEE9REND HimiiiiiiiiiiiiiiiihHiiiiiituiniiiiiiHuiiuiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiniiiiiiiiiiiiiiiuhiiiiiiiuiiiiiiiiiiiiiinneenige kleuren lets dnnrder dan lijnolieverf,docfa in hoeveelbeid "/o meei' en in gebndkveel voordeeliger, en beter voor bet boot danieder ander preparaat, daarom veel goedkoosper, docb eiscbt gezegelde enoballage B&Co.PRIMA HOLLANDSCH FABRIKAATiiiiiiiiiiniiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiuiimniiiiiiiiiiHiiiitimiiiiniiiiiiiiiiiiiiiiiiuiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiFiRi lone i it ciiiiN.Msrsiiiiiiii 39, iMsrEiiDiiiiA. C. VAN DEN HOEKBouwmaterialenBUSSUM TELEF. No. 3CENTRALE COOPERATIE VOORWONINGINRICHTINGHOBBEMAKADE 89AMSTERDAMIN ONZE MODELKAMERS ZIJN MEUBELENSTOFFEERINGEN EN VERSIERINGEN VRIJ TEBEZICHTiGEN. ADVIES EN BEGROOTINGKOSTELOOS - FOTO'S OP AANVRAAGP J VAN SCHAIK ii)0MNiiwEiiiiEii?c,SKCiiuiiiiMiiiEn6Ei,siriiiiiEiisniu^'- '- ^ NASSAUKADE 312 - TEL. 23485 - A'DAMISOLA-BOUWHET BESTE EN GOEDKOOP8TE SYSTEEIM VOORHET BOUWEN VAN COMPLEXEN VOLK8- ENMIDDENSTANDSWONINGEN. - SELF8UPPORTINGN.V. INTERN. GEWAPENDBETONBOUW BREDAWettig Gedeponeerd Handels-MerkUITGEVOERD O.A. PLM. 370 WONINGEN VOOR DEGEinEENTE 's HERTOGENBOSCH - NOG IN UlTVOERiNGO.A. 4(K) WONINGEN VOOR DE GEMEENTE ROTTERDAMKONING & BIENFAIT - Da Costakade 104AMSTERDAMOnderzoek van aile materialen voor den VOLKSWONINGBOUWMAANDBLAD 8E JAARGANG N^ 2 FEBRUARI 1927TIJDSCHRIFT VOOR VOLKSHUISVESTINQiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiEN STEDEBOUW iiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiORGAAN VAN HET NEDERLANDSCH INSTITUUT VOOR VOLKSHUIS-VESTINQ EN STEDEBOUW EN DEN NATIONALEN WONINQRAADALGEMEENEN BOND VAN WONINGBOUWVEREENIGINGENREDACTIE VOOR HET INSTITUUTH. P. J. BLOEMERS, J. DOUWES JR.,MR. D. HUDIG, IR. P. BARKER SCHUT,IR. J. M. A. ZOETMULDERVASTE MEDEWERKERS : J. W. BOSSENBROEK,G. A. M. DE BRUYN, IR. A. KEPPLER, MR.J. KRUSEMAN, IR. A. M. KUYSTEN, JHR.A. H. OP TEN NOORT, JAN STUYT,M. VRIJENHOEK, L. VAN DER WAL, D.E. WENTINKREDACTIE VOOR DEN WONINGRAADMR. DR. G. VAN DEN BERGH, J. BOMMER,G. F. LiNDEIJERADRES DER REDACTIEEN ADMINISTRATIE ENSECRETARIAAT VAN HETINSTITUUT EN VAN DENNATIONALEN WONINGRAADKLOVENIERSBURGWAL 70 - AMSTERDAMADVERTENTIESV. MUNSTER'SUITGEVERSMAATSCHAPPIJHEERENGRACHT 246 - AMSTERDAMABONNEMENTSPRIJS f 8.-DE LEDEN VAN HET NEDERLANDSCH INSTITUUTVOOR VOLKSHUISVESTING EN STEDEBOUW(LIDMAATSCHAP VOOR PHYSIEKE LEDEN ?7.50)EN DE LEDEN VAN DEN NATIONALENWONINGRAAD ONTVANGEN HET BLADKOSTELOOSLOSSE NUMMERS f 1.50INHOUD: NED. INSTITUUT VOOR VOLKSHUISVESTING EN STEDEBOUW:Officieele Mededeelingen - De Mathenesserhof te Rotterdam door Jhr. M. J. I. de Jonge van Ellemeet -Het Hofplein te Rotterdam door P. - Onderzoek naar de dichtheid van bebouwing bij den bouw vanvolkswonmgen, bewerkt door Mr. H. E. Scheffer - Binnenland - Buitenland - Wetten, Kon. Besluiten, enzNATIONALE WONINGRAAD, ALGEMEENE BOND VAN WONINGBOUWVEREENIGINGEN :Officieele Mededeelmgen - In ,,beroep" bij de Kroon door Mr. Dr. G. v. d. Bergh.OFFICIEELE MEDEDEELINGENEen samenloop van omstandigheden -- hetopnemen van zeer omvangrijke staten in ditnummer, de noodzakelijkheid om een reeds gezetartikel door een ander te vervangen, het verplaatsenvan de drukkerij van den uitgever -- heeft hetverschijnen van dit nummer op zeer ongewenschtewijze vertraagd. Wij hopen dat het volgend num-mer weder op den gebruikelijken tijd zal kunnenworden rondgezonden.DE MATHENESSERHOF TE ROTTER-DAMEnkele jaren geleden kreeg de Vereeniging totVerbetering van Armenzorg te Rotterdam doorerfenis van wijlen Mej. H. van Rossem de be-schikking over een niet onbelangrijk kapitaal,zulks onder het beding dat dit kapitaal moestworden aangewend ,,om er doelmatige woningenvan te bouwen, waarvan de huur matig is." Ditstelde de vereeniging, die zich nog nooit op ditgebied bewogen had, voor een geheel nieuwe taak.Na rijpe overweging besloot men den wil der erf-laatster aldus uit te voeren, dat gesticht zou wordeneen woningcomplex, dat door hgging en inrichtingeen rustig verbhjf zou vormen voor onvolledigegezinnen, alleenwonende personen, z.g. ,,nieuwearmen" e.d., voor wie het hebben van een eigenwoning, die niet tevens het karakter van een ge-sticht bezit, althans in een groote stad in den regeleen onvervuld desideratum blijft.Werd voor den bouw aanvankehjk een bouw-cornmissie aangewezen, toen het complex de vol-tooiing naderde, leek het meer gewenscht het be-heer op te dragen aan een afzonderlijk lichaam,de ,,Stichting Mathenesserhof". Eenerzijds omdatnu eenmaal elke exploitatie een risico medebrengt,dat een vereeniging als deze niet voor onbepaaldentijd op zich kan nemen. Andererzijds omdat daar-door het woningcomplex ontdaan werd van het etiket,,Armenzorg", een etiket, dat nu eenmaal voorvelen de aanttekkelijkheid van de woning zeer zoudoen dalen. Tusschen de moeder-vereeniging ende stichting is slechts in zoover contact behouden,dat de bestuurders der stichting door Armenzorgworden benoemd en jaarlijks rekening en verant-woording moeten afleggen.Aan de architecten De Roos en Overeijnderwerd het maken van een ontwerp opgedragen,dat na eenige besprekingen tot uitvoering werdgebracht.De bouw verliep in den aanvang niet fortuinlijk.De aanbesteding viel wat tegen, er moest watworden beknibbeld, de oorspronkelijke aannemergeraakte in geldelijke moeilijkheden nog voordat42AKTIKELENRotterdam, Mathenesserhof, Binnenhof Z.O, zijdeARTIKELEN43de fundeering gereed was, maar daarna werd hetwerk door een anderen aannemer met kracht aan-gepakt, zoodat het toch nog binnen den tijd werdopgeleverd. De stichtingskosten zonder grondkwamen in rotaal uk op pi. m. f. 191.000. - ; hetverworven kapitaal werd daartoe met een hypo-theek aangevuld. De grond werd van de gemeentein erfpacht verkregen tegen een canon van f 1.50per M^.Afgezien nog van stedebouwkundige overwe-gingen, is het economisch niet mogehjk in dit ge-deelte der stad eengezinswoningen te bouwen;reeds de zeer kostbare fundeering belet zulks vol-komen. Toch is juist voor de categorie van bewo-ners, die men op het oog gehad heeft, de ,,vrijedeur aan de straat" van zeer groote waarde. Boven-dien is voor oudere heden -- en die kon men hierZeker verwachten -- de steile, kronkelende trapvan de Hollandsche etagewoning een bezwaar.Deze overwegingen leidden er toe dat de keus vielop een galerijbouw. Deze bouwwijze was reedseenige jaren te voren, zij het dan 00k in veel groo-teren opzet en voor een geheel ander doel, te Rot-terdam toegepast, zoodat men met verkregen er-varingen rekening kon houden. Zoo ontstond eencomplex, dat eigenlijk bestaat uit drie hofjes bovenelkaar. De vorm is vrijwel vierkant; aan devoorzijde grenst het complex rechtstreeks aan destraat, aan de zijfronten is het door een pi. m. 12 M.breed piantsoen van de straat gescheiden, terwijlaan de achterzijde een gemeentelijk binnenterreinligt, dat tot kinderspeeltuin is bestemd.De eigenlijke hof, welken men betreedt door een4 M. breede poort, wordt vrijwel geheel ingenomendoor gazons met heesterbeplanting. Aan de noord-zijde vindt men een overdekt terras, aan de drieandere zijden wordt de hof ingesloten door hetrttim 10 M. hooge woningblok. Vier ruime trappen-huizen geven toegang tot de galerijen ; op denbeganegrond komen daarop 18 woningen uit, opelke verdieping 19 woningen. De galerijen zijn1,60 M. breed. Van de benedengalerij kan mendoor ruime boogopeningen den hof betreden, debovengalerijen bieden een uitzicht over dien hof,dat alleen door gemetselde pilasters is onder-broken. De hof is den geheelen nacht verlicht,maar de galerijen slechts tot een bepaald uur ;intusschen dringt ook na dien tijd van den hof uit44 ARTIKELENRotterdam, Mathenesserhof, Plan begane grondlicht tot de galerijen door in voldoende mate methet oog op de veiligheid.De geproduceerde afbeeldingen geven een vol-doende denkbeeld zoowel van de algemeene in-deeling van het complex als van de indeeling derwoningen. Deze laatste zijn verschillend in grootte.De hoekwoningen (6 stuks) hebben twee ruimekamers en een slaapvertrek, voorts zijn er 20 wo-ningen met woonkamer en twee slaapvertrekkenen ten slotte 30 woningen met woonkamer en eenslaapvertrek. Uit den aard der zaak is de lichttoe-treding gunstiger aan de buitenzijde dan aan degalerijen ; hier treft men dan 00k aan keukens,privaten en eenige slaapkamers, terwijl de overigeslaapkamers en alle woonkamers aan de straatzijdeliggen. De inwendige hoogte van de woningen is2.80 M.Op elke galerij vindt men vier stortkokers voorhet huisvuil, dat beneden in een bak wordt opge-vangen en vandaar aan den ophaaldienst wordtafgeleverd.De lage grondwaterstand (ruim 3 M. onderstraatpeil) heeft de keus doen vallen op een houtenpaalfundeering in groepen onder betonpijlers,waarover een draagconstructie van gewapend be-ton is gemaakt. Ook de trappenhuizen en degalerijen zijn in gewapend beton uitgevoerd, maaroverigens is baksteen toegepast. Het geheele ge-bouw is vlak afgedekt met isolatie van de woningen,die onder het platte dak gelegen zijn.De huren loopen uiteen van f 4.20 tot f 6.-.Met het oog op de bijzondere bestemming van hetgeheel, wordt bij de keus van de huurders een zeerstrenge selectie toegepast. Niet alleen wat de woon-Rotterdam, Mathenesserhof, Woningtypenzeden betreft, maar ook in dien zin, dat alleenverhuurd wordt aan hen, voor wie men dezenbouw heeft gedacht. Valiede arbeidersgezinnenworden dan ook niet als huurders aangenomen,terwijl^ om de zoozeer gewenschte rust in dit com-plex te verzekeren, evenmin wordt verhuurd aangezinnen met kinderen beneden 14 jaar. De tegen-woordige bewoners zijn dan ook voor een grootdeel oudere echtparen, alleenwonende vrouwene.d. Een inwonend opzichter zorgt voor de huur-inning, het schoonhouden van trappen, galerijen,e.d., en verricht tevens bijna alle onderhouds-werk.De eerste woning werd betrokken op i October1926. Op II December is de Mathenesserhof doorden Burgemeester van Rotterdam feestelijk ge-opend.M. J. I. DE JONGE VAN ELLEMEETRotterdam, Februari 1927ARTIKELEN45Rotterdam, HofpleinHET HOFPLEIN TE ROTTERDAMHet nieuwe plan geeft teleurstelling. Kan hetanders, mag men vragen. Toen omstreeks 1920een kleine twintig Hofpleinplannen aan de ordewaren geweest, die geen van alle voldeden, namde Raad het besluit Dr. Berlage te hulp te roepen.Het besluit was verstandig om twee redenen.Ten eerste, omdat een vraagstuk als waarvoormen hier stond, alleen dan nog kans voor eengoede oplossing had, indien het onderhandenwerd genomen door een, die als bij uitstek bevoegdmoet worden beschouwd. Ten tweede omdat tenaanzien van het plan zoo'n warwinkel van meenin-gen was ontstaan, dat naar het optreden van een,die als hoog en onbevooroordeeld bekend stond,hunkerend werd uitgezien.De keu2;e was hiermede bepaald ; Dr. Berlagewerd uitgenoodigd. Zijn arbeid bracht een plan,dat aan de technische eischen, welke gesteldmoesten worden, voldeed en dat de Delftschepoort -- het teere punt -- een eereplaats liet, metdien verstande dat, indien latere geslachten ditgeval als doode antiquiteit zouden gaan zien,afbraak of verplaatsing kon geschieden zonderschade voor het plein. Het plan Berlage van 19212ou bij uitvoering Rotterdam het ruime, grootschepleincentrum geven, waarmede met een. slag destad in aller achting 2ou stijgen. De stad, welkeom haar havens beroemd, maar om haar bouwberucht is, zou ineens een eind op weg gaan omgroote woonstad te worden.Zoo stond de zaak, toen het eerste plan vanBerlage verscheen. Er was in veel kringen. enthou-siasme. Er was 00k twijfel. Aan dien twijfel lagvoor een deel kleinmoedigheid ten grondslag.De slechte tijden, welke volgden, de onzekerheidomtrent het verloop der Ruhrbezetting gaf echtereen werkelijke aanleiding tot aarzeling.De Raad zat met het geval verlegen, Hij reddezich eruit door op 4 Februari 1926 te besluitenom den architect Berlage en den directeur vangemeentewerken opnieuw uit te noodigen eenplan te maken, kleiner van opzet, meer in over-eenstemming met de daling der conjunctuur.Het besluit was begrijpelijk en in de gegevenomstandigheden 00k het verstandigst, maar dathet op een teleurstelling uit moest loopen was46 ARTIKELRotterdam, Hofplein, Plan 1921ARTIKELEN41Rotterdam^ Hofplein, Plan 1926te voor2;ien. Wie eens het gelukkig moment be-leefde, om met een blik te zien hoe de plein-wanorde in een grootsche orde kon worden om-gezet, kan daarna niet voldoen aan het verlangenhetzelfde nu nog eens te probeeren, maar op veelbescheidener schaal. De proef kon nietteminworden genomen, maar het resultaat stelt teleur.Bij het oude plan was het station van den elec-trischen spoorweg naar den Haag buiten heteigenhjke Hofplein gehouden. Uit den heelenopzet van dit eerste plan kwam dit van zelf voort.Van den nood werd een deugd gemaakt. Eenafzonderlijk pleintje, geschikt voor autostand-plaatsen, buiten het drukke verkeer, maar in deonmiddellijke nabijheid der verkeersbanen en opduidelijke, gemakkelijke wijze daarmede ver-bonden, gaf bij het oude plan een zeer natuurlijkeoplossing aan de achteruitbrenging van het stationen wat daarbij behoort.Bij het nieuwe kleine plan is die natuurlijkheidweg. Een blik op de kaart doet zien welke scherpebocht het verkeer moet nemen om van het grooteplein het station te bereiken. Niet alleen eentechnisch bezwaar komt hier naar voren, maar00k het bezwaar dat de situatie onduidelijk is.Het station is nu, dank zi] de voorbebouwingen ende wijze, waarop de toegang van het plein tot deSchiekaden zijn oplossing vindt, achteraf geduwd.Geen duidelijke ligging even op2;ij van de drukkeverkeersbanen, maar een ligging er buiten enmoeilijk te 2;ien.Dit bezwaar is het gevolg van de architectc-nische oplossing, welke aan de noordwestelijkepleinbegrenzing is gegeven. De gesloten ellips-wand, welke aan de Delftsche poort relief moetgeven, is oorzaak van hetgeen hier als bezwaarwerd aangeduid. Verandering zal -- vreezen wij--niet mogelijk zijn, zonder het plan in zijn geheelenopzet aan te tasten. De ontworpen poortdoor-gangen naar de Schiekaden -- gevolg van den eischom een gesloten elliptischen gevelwand tekrijgen --doen schade aan de overzichtelijkheid van het plein.De verbinding tusschen dit plein en de belangrijkeverkeerswegen, welke (in de toekomst nog veelmeer dan nu) de Schie volgen, spreekt uit dit planniet klaar en duidelijk, terwijl het oude plan ditjuist zoo prachtig (ook bij het behoud van deoude poort) markeerde.Is het oude plan niet nog te handhaven ?Is het risico thans nog zoo groot ?De blijvende kosten worden bij uitvoering vanhet nieuwe plan slechts weinig lager getaxeerddan bij die van het oude plan. Per saldo wees deraming van het groote plan van 1931 een tekortvan / 3.788.000.- uit, dat door de gemeente zoumoeten worden bijgepast, terwijl dit bedrag bijhet kleine plan / 3.729.000.-, dus niet veel lager,zal bedragen.48 ARTIKELENmmamPS^^^>immK&^m?* t'W!!' ,131ii:ii'J3r-*-----:,P|^ip>'pRotterdam, HofpleinHet risico bij het groote plan is hooger, kanmen zeggen. De onteigeningskosten werden ge-faxeerd op bijna acht millioen en bij het nieuweplan op ruim vier en een half. Ook moet bijnahet drievoudige oppervlak aan terrain wordenuitgegeven.Maar is dit voor een stad als Rotterdam riskant ?Als men ziet, hoe vlot de laatste jaren, grootenieuwe kantoorlokalen aan den Coolsingel wordenverhuurd, als men erop let, hoe sterk de omgevingvan het Hofplein stadscentrum is geworden,lijkt het thans -- nu een langzame stijging van deconjunctuur geen verwachting van utopisten alleenis, -- geen speculatie, indien het stadsbestuur hetplan van 1931 alsnog aanvaardt.De bebouwing ervan zou allicht reeds een eindop weg 2;ijn, indien een groot warenhuis er zichvestigde. Tot nog toe gaf Rotterdam nauwelijksgelegenheid op goeden stand voor zoo'n inrichting,wat mede een van de redenen 2;al zijn, dat deze,voor zoover ze gevestigd werden, zoo weinigslaagden. Er is geen enkele reden aan te nemen,waarom een warenhuis, dat zich richt naar deeischen van de Rotterdamsche bevolking, inRotterdam geen succes kan zijn.De totale kosten van het groote plan, zonderopbrengst, waren geraamd op ruim 10 millioen.nog niet het dubbele van die van het nieuwe plan.Is een bedrag van 10 millioen om het nu eens zeerongunstig te stellen (de blijvende kosten warenimmers op minder dan 3 millioen geraamd) eente hoog bedrag om Rotterdam kans op een waardigcentrum te geven ? Wij gelooven beslist van niet.Een besluit tot uitvoering van het groote plan isthans geen daad meer van onstuimigheid, vanonberadenheid. Slechts een kwesti; van vertrou-wen, beleid en vasten wil. Vertrouwen moet menhebben in den groei der stad. De uitvoering eischtbeleid; beleid om gegadigden voor de grootepleinombouwingen te trekken. Wat in den jongstentijd de Coolsingel en de Pompenburgsingel aanbouwopzetten te zien gaven, geeft reden aan tenemen dat beleid het voornaarnste is, wat noodig isom de Hofplein-bebouwing te doen slagen in dengeest als de ontwerper zich die dacht. Maar tenslotte moet er zijn de vaste wil, de wil omRotterdam's binnenstad het karakter te geven,dat ook zijn havens hebben, d.w.z. om vanrommelige provinciestad ordelijke groote stad teworden.Voor Rotterdam hopen we dat het groote planvan 1921 alsnog zal worden uitgevoerd. P.ARTIKELEN - BINNENLAND49ONDERZOEK NAAR DE DICHTHEIDVAN BEBOUWING BIJ DEN BOUWVAN VOLKSWONINGENHet dagelijksch bestuur van ons Instituut heeftgegevens ver2;ameld aangaande de dichtheid vanbebouwing in verband met het aantal woningenper H.A., zooals de2;e in de verschillende gemeentenvan ons land in de laatste jaren bij den bouw vanvolkswoningen toepassing vindt.Gegevens zijn gevraagd ten aanzien van enkelein de uitbreiding der gemeenten uit de laatste jarenbegrepen gedeelten, welke zijn bebouwd op eenwijze, die voor de desbetreffende gemeenten thansals normaal kan worden beschouwd. Bij voorkeurzijn gegevens verkregen over gedeelten, waarinzich geen of weinig bouwwerken van bijzonderenaard bevinden, welke op de uitkomsten van hetonderzoek natuurlijk sterken invloed moeten uit-oefenen.Aan 75 gemeenten werden gegevens verzocht.Van 49 gemeenten worden hierbeneden de ge-gevens gepubliceerd. Van de overige gemeentenwerden of onvoldoende of geen gegevens ontvangen.De onderstaande staten behoeven weinig toe-lichting.De oppervlakte der bebouwing is aangegevenmet inbegrip der voortuinen, tenzij het tegendeelvermeld staat.De gemiddelde netto-oppervlakte per woning isberekend door het cijfer, aangevende de opper-vlakte der bebouwing te deelen door het aantalwoningen.De gemiddelde bruto-oppervlakte per woning isberekend door het cijfer, aangevende de totaleoppervlakte te deelen door het aantal woningen,met dien verstande, dat van de totale oppervlaktete voren is afgetrokken de oppervlakte der openbaregebouwen en publieke ruimten. Dit leidt tot eeniets te hoog cijfer, omdat feitelijk de helft der dieterreinen omgevende wegen had moeten zijn afge-trokken. Ook dan ware echter de uitkomst nietgeheel zuiver ; was er geen publiek gebouw, deverkaveling zou anders zijn geweest. Het zuiverstlijkt de vrij ingewikkelde methode het bewusteterrein aan te nemen als bebouwd met woningen,op dezelfde wijze als de omliggende blokken.De bebouwingsfactor geeft weer het percentage,dat de oppervlakte der bebouwing inneemt in detotale oppervlakte met en zonder aftrek van deoppervlakte der openbare gebouwen en publiekeruimten.De volgorde der gemeenten houdt verband methet aantal inwoners.De bewerking is geschied door den Heer Mr.H. E. Scheffer.(Zie biz. 50-55)BINNENLANDSTAATSBEGROOTING 1926AANVULLING EN VERHOOGING VAN HOOFDSTUK X (ARBEID,HANDEL EN NIJVERHEID)ARTIKEL IDe volgende artikelen worden ingelascht:.In de Vde Afdeeling (Volksgezondheid):1?. Artikel 1490. Bijdragen voor huisvesting van keet-en krotbewoners in Drenthe, f 2000.-.De opruiming van de vele keten en krotten in deDrentsche Veenstreek baart, in verband met den overi-gens beschikbaren woningvoorraad, bij voortduringzorg. In onderzoek is, in hoever door den bouw van ge-schikte woningen het doel kan worden bereikt. In-middels komen echter door vertrek van inwoners,speciaal uit Emmen, woningen vrij, met name particu-Here woningen, waarin daarvoor geschikte keetbewonerszouden kunnen worden ondergebracht. Voor zoover ditkan plaats vinden, is bouwen van nieuwe woningen over-bodig en kunnen keten of krotten worden opgeruimd.De voile huur zullen de keetbewoners in den regelniet kunnen betalen ; de gemeente Emmen is niet bijmachte steun te geven. Daarom zal het Rijk moetenhelpen; aangezien evenwel het practisch hoogst be-zwaarlijk zou zijn, indien het Rijk met particulierehuiseigenaren te doen kreeg, zal de gemeente vrij-komende woningen moeten huren, om die weder aandaarvoor geschikte keetbewoners te verhuren ; voorzoover dezen de huur niet kunnen betalen, zal het Rijkeen bijdrage aan de gemeente moeten geven. Op dezewijze kan goedkooper hetzelfde doel bereikt worden,als vi^aarvoor voorschotten en bijdragen krachtens deWoningwet gegeven kunnen worden. Aangezien deomschrijving van artikel 149 niet toelaat, om voordit doel uit dat artikel uitgaven te kwijten, wordt eenafzonderlijk artikel voorgesteld ten bedrage van f 2000,met welk bedrag artikel 149 wordt verminderd.Voor 1927 zal bij ontwerp-aanvullingsbegrooting eenovereenkomstig crediet worden aangevraagd.DE WONINGPOLITIEK DER REGEERINGHet Corr.-bureau voor dagbladen te 's Gravenhage meldt:Het is gebleken dat de meening bestaat dat het beleidvan de regeering inzake de te volgen woningpolitiek nade ter zake gehouden besprekingen in de Tweede Kamerder Staten-Generaal bij de behandeling van het Xe Hoofd-stuk der Staatsbegrooting voor 1927 een andere zal zijndan daarvoor.Die meening is onjuist. Voor als na het debat staat deregeering op het standpunt dat de circulaire van denminister van arbeid, handel en nijverheid aan de gemeente-besturen van 17 Maart 1926 in haar geheel richtsnoer zalzijn bij het overwegen van aanvragen om steun ingevolgede Woningwet.(Zie ook de jirculaires van den Nationalen Woningraadpag. 35 en 59 van ons tijdschrift 1927. Red.).VRAGEN VAN KAMERLEDENVragen van den heer VAN DEN BERGH betreffende de Re-geeringspolitiek op het gebied der volkshuisvesting. (Inge-zonden 31 Januari 1927).I. In de vergadering van de Tweede Kamer der Staten-Generaal van 7 December 1926 heeft Uwe Excellentie zichals volgt uitgelaten {Handelingen, biz. 952) :,,Waarom is nu in de circulaire van 1925 het woord,,volslagen" gebruikt en waarom is datin de circulaire van1926 herhaald ? Op dat oogenblik was het woord ,,vol-slagen" noodzakelijk, zou niet het werk, dat met grooteinspanning door Minister Aalberse was bereikt, nl.het wakker maken en het aan het werk zetten van denparticulieren bouw, weer worden verstoord. Daarom(Vervolg zie biz. 56)50ARTIKELEN1-nladt->.or~0000inI--,in5j-r~inOi0Mmmmleiuevm^inoM0001t^TJ-MOtMHinBMll\0\Ci5?^c*o^\0o^3?0^\00^\00^\00^ra^^^^Tj-OT^Tj-MTi-00r-^^.900'e/5"-J"S?m'd-inmminj^voinininin^oVO1IIIin^?^"~~^;j5;^\0\?^-.0^\00^001in5^inC3^inCO00incr\inta=IMCTS11Ills11111a3^01cn0o^MH0^?2.OtWa\""^^VO^t>OiMOO01OJM[~-.S"to^0SCMO^MMMor^w^?S11ino"ooi^*^ininy.-SMMMDin?01"in1in11ryu^mKMininin^s"00^>ooo""^ft-^k0}^^\r\01?o1uj2CU33g^2mg^ISsSw
Reacties