TIJDSCHRIFTVOORVOLKSHUISVESTINGEN STEDEBOUWORGAAN VAN HET NEDERLANDSCHINSTITUUT VOOR VOLKSHUIS:VESTING EN STEDEBOUW EN VANDEN NATIONALEN WONINGRAADALGEMEENEN BOND VAN WONINGBOUWVEREENIGINGEN1927 N? 9 8' JAARGANG SEPTEMBERGELUIDDEMPEND ^^_ SPUKERVAST6IPSN\VANDik ze meer in de gemeente-ekken van scheidingswandenvoorschrijven "BRANDVRIJ ^^^HEen Directeun van Gemeente-werken : ,, de opgedane er-varing is wel van dien aard,N. V. DE METEOORdatbestzaiTELEFOON 205 D 1^ S T E. E UVAN MUNSTER'S UITQEVERS MAATBOHAPPM -- HAARLEM MERWEQ B 878 -- AMBTERDAM (W.)HUINCK'SGLAS VOOR VERLICHTING van donkere vertrekkenDETECTIVE glas - VLOER- EN WANDTEGELSHOUTGRANIET voor vioeren en uitgesleten traptredoiASBEST CEMENTPLATEN vlak en gegolH --TRAPWELBANDEN voor beseherming van traptredenDEURSLUITERS sluiten deurwi eeruischloosHUINCKCOLIT om vioeren, keiders, muren waterdicht^1^ en kurkdroog te maken i^^^iHVRAAGT KOSTELOOS INLICHTINGENUTRECHT Telegram adres HUINCKTELEF. 11042 SPRINGWEG TELEF. 11042WONINGBOUW-VEREENiGINGEN DIE ZICHRADIO- DISTRIBUTIE- ilMSTALLATIES AAN-SCHAFFEN OF REEDS IN GEBRUIK HEBBEN,KUNNEN ZICH TEGEN BELANGRIJK GERE-DUCEERDEN PRIJS LUIDSPREKERS AAN-SOHAFFENBRIEVEN ONDER No. 144, BUREAU VAN DIT BLADCENTRALE COOPERATIE VOORWONINGINRICHTINGHOBBEMAKADE 89AMSTERDAMIN ONZE MODELKAMERS ZIJN MEUBELENSTOFFEERINGEN EN VERSIERINGEN VRIJ TEBEZICHTIGEN. ADVIES EN BEGROOTINGKOSTELOOS - FOTO'S OP AANVRAAGP J VAN SCHAIK iOOD-JIIII(WEIIKEIitt,SPECIIIIIlBlilllOLHGEI,SllllIIIIIIElIIILLIIIlElNASSAUKADE 312 - TEL. 23485 - ADAMISOLA-BOUWHET BESTE EN GOEDKOOPSTE SYSTEEM VOORHET BOUWEN VAN COMPLEXEN VOLKS- ENMIDDENSTANDSWONINGEN. - SELFSUPPORTINGN.V. INTERN. GEWAPENDBETONBOUW BREDAWettig Gedeponeerd Handels-MerkUITGEVOERD O.A. PLM. 370 WONINGEN VOOR DEGEMEENTE 's HERTOGENBOSCH - NOG INUITVOERINGO.A. 400 WONINGEN VOOR DE GEMEENTE ROTTERDAMKONING & BIENFAIT - Da Costakade 104AMSTERDAMOnderzoek van alle materialen voor den VOLKSWONINGBOUWMAANDBLAD 8^ JAAROANO N? 9 SEPTEMBER 1Q27TIJDSCHRIFT VOOR VOLKSHUISVESTINQEN STEDEBOUWORGAAN VAN HET NEDERLANDSCH INSTITUUT VOOR VOLKSHUIS-VESTINQ EN STEDEBOUW EN DEN NATIONALEN WONINGRAADALGEMEENEN BOND VAN WONINOBOU W V EREENIOINGENREDACTIE VOOR HET INSTITUUTH. P. J. BLOEMERS, J. DOUWES JR.,MR. D. HUDIG, IR. P. BAKKER SCHUT,IR. J. M. A. ZOETMULDERVASTE MEDEWERKERS : J. W. BOSSENBROEK,G. A. M. DE BRUYN, JR. A. KEPPLER, MR.J. KRUSEMAN, IR. A. M. KUYSTEN, JHR.A. H. OP TEN NOOKT, JAN STUYT,M. VRIJENHOEK, L. VAN DER WAL, D.E, WENTINKREDACTIE VOOR DEN WONINGRAADMR. DR. G. VAN DEN BERGH, J. BOMMER,G. F. LlNDEIJERADRES DERREDACTIEEN ADMINISTRATIE ENSECRETARIAAT VAN HETINSTITUUT EN VAN DENNATIONALEN WONINGRAADKLOVENIERSBURGWAL 70 - AMSTERDAMADVERTENTIESV. MUNSTER'SOITGEVEESMAATSCHAPPIJHAARLEMMERWEG B 378 - A'DAM(W.)ABONNEMENTSPRIJS f 8.-DE LEDEN VAN HET NEDERLANDSCH INSTTrUXnVOOR VOLKSHUISVESTING EN STEDEBOUW(LIDMAATSCHAP VOOR PHYSIEKE LEDEN f 7.50)EN DE LEDEN VAN DEN NATIONALENWONINGRAAD ONTVANGEN HET BLADKOSTELOOSLOSSE NUMMERS., .... f 1.50INHOUD: NED. INSTITUUT VOOR VOLKSHUISVESTING EN STEDEBOUW:Woonbuurten van twee woonlagen voor onze groote steden door Ir. W. van Tijen - Het Eengezinshuisdoor H. - Amerikaansche Stedebouw door H. - De Administratieve Begrenzing van groote Agglomera-ties door H. - De schadeloosstelling van grondeigenaars in verband met Overheidsmaatregelen op hetgebied van den Stedebouw door H. - Ekonomische Verkaveling van Bouwterrein door H. - Binnenland -Buitenland - Overzicht van Tijdschriften.NATIONALE WONINGRAAD, ALGEMEENE BOND VAN WONINGBOUWVEREENIGINGEN:Een vraag en een antwoord door J. Bommer - Open Brief - Van de afdeelingen.WOONBUURTEN VAN TWEE WOON-LAGEN VOOR ONZE GROOTE STEDENDe overtuiging wint meer en meer veld dat eendeugdelijke oplossing van het woningvraagstuk inNederland samen moet gaan met een beperking vanhet aantal woonlagen. Het vele, wat hygienisch ensociaal ten voordeele van een lage bebouwing kanworden aangevoerd, is den laatsten tijd zoo vaakbesproken, o.a. op samenvattende en overzichte-lijke wijze in ,,Het Eengezinshuis in Nederland"door Ir. H. van der Kaa, dat wij het hier nietbehoeven te herhalen.Het eenige steekhoudende argument ten batevan den hoogen bouw is de verwijzing naar wathiermede in Amerika bij het z.g. apartmenthousewordt bereikt. Voor Nederland is er echter nauwe-lijks een enkele aanwijzing dat de toestanden zich,speciaal wat yo/Zcshuisvesting betreft, in die richtingontwikkelen, terwijl nog moet worden aangetoonddat de in Amerika bereikte voordeelen niet eereen gevolg van de betere organisatie van de bouw-vakken, dan van het groote aantal verdiepingenzijn,en dat bij een even goede organisatie van den lagenbouw hierbij niet soortgelijke resultaten zoudenkunnen worden verkregen.Wij rekenen dan ook op weinig tegenspraak,wanneer wij uitgaan van de opvatting dat hygie-nisch en sociaal de lage bouw voor Nederland eenonbetwist voordeel beteekent.Wij zeiden hygienisch en sociaal. Wat de kosten-kant van de zaak betreft, is de kwestie minder een-voudig. Ook hier is echter den laatsten tijd veelmeer klaarheid gekomen, Vrijwel algemeen is menhet er over eens dat het vraagstuk van hoogen oflagen bouw geen bouwkosten-yraagstuk is.Tot staving hiervan verwijzen wij o.a. naar debovengenoemde studie van Ir. van der Kaa ennaar feiten uit den woningbouw van den laatstentijd, b.v. dat in Amsterdam eengezinshuizen wordengebouwd voor / 3.100, welke tenmznsfegelijkwaardigzijn aan de voor dienzelfden prijs in de Indischebuurt gebouwde etagewoningen. (Zie het artikel vanIr. M. E. H. Tjaden in het ,,Bouwbedrijf"vanioJuni 1.1.).De kwestie van hoogen of lagen bouw is vooralles een grondkosten-vraagstuk.Waar de prijzen van den bouwgrond laag zijn,is het eengezinshuis steeds mogelijk. Alleen waardeze prijzen, zooals in onze groote steden, doorgrondspeculatie, kosten van ophooging, rente-verliezen enz. zeer sterk zijn gestegen, kan het nietmeer worden toegepast. ^)1) Op de kwestie van de te groote uitgebreidheid dersteden tengevolge van een lage bebouwing wordt naderteruggekomen.iSa ARTIKELENAfb. I. Vier woonlagen. Goede voorgevelafstand 20 M.De vraag echter, die wij hier zullen stellen, is ofhet economisch en stedebouwkundig noodzakelijk isdat tegenover den bouw van eengezinshuizen in onzegroote steden ah alternatief de bouw van etagewoningenmet drie of vier woonlagen wordt gesteld.Wij sullen hieronder het standpunt verdedigen,dat de^e noodzakelijkheid niet bestaat; dat, zooalsde toestanden 2;ich hebben ontwikkeld, het prac-tisch overal mogehjkis de woo/zstraten van onzegroote steden met maximum twee woonlagen tebebouwen, ponder dat hieruit extra lasten voorbewoner of overheid voortvloeien. Tevens zullenwij trachten aan te toonen dat een dergelijke be-bouwing geen be^waren van architectonischen ofstedebouwkundigen aard behoeft mede te brengen.Ten bewijze van het bovenstaande gaan wij uitvan een vergelijking van de grondkosten bij eenbouw van twee woonlagen, met die^elfde kostenvoor een bouw van drie en vier woonlagen in deomstandigheden, zooals die zich practisch inAmsterdam voordoen. Op deze wijze n.l. stellenwij het vraagstuk voor het tweegezinshuis zooongunstig mogelijk. Eenerzijds zijn te Amsterdamde kosten van aankoop en bouwrijp maken der ter-reinen het hoogst, andererzijds is vier gelukkighet maximum aantal woonlagen, dat in Neder-land voorkomt. Indien wij dus voor deze omstandig-heden de mogelijkheid van het tweegezinshuis kun-nen bewijzen, dan geldt hetzelfde in nog sterkeremate voor de andere groote plaatsen in ons land.Alvorens ons eigenlijk betoog te leveren, willenwij nog even enkele punten memoreeren, waaromhet tweegezinshuis zoo verre en verre verkiesbaaris boven de etagewoning met drie of vier woonlagen.a. Elk huis kan een eigen vrijen opgang hebben.De voordeelen hiervan zijn nauwelijks te over-schatten.b. In plaats van buren onder en boven zich, heeftelke bewoner alleen buren onder of boven zich,wat een rustige bewoning zeer ten goede komt.c. De bewoner van het bovenhuis heeft de vrijebeschikking over alle ruimte onder de kap, waarsteeds op ongezochte wijze de zoo noodzakelijkeAfb. 3, Vier woonlagen. Onvoldoende voorgevelafstand15 M.bergruimte wordt gevonden. De benedenbewonerkan deze bergruimte vinden in een in den tuin teplaatsen schuurtje. v .d, De achtererven der woningen, die bij hethuis met vier woonlagen niet veel meer dan zon-looze putten tusschen hooge muren zijn (zie afb.4), terwijl alle daar verrichte bezighedendoor tientallen buren worden gadegeslagen enbecritiseerd, krijgen bij het huis met twee woon-lagen weer het karakter van werkelijke tuinen, metvoldoende lucht en licht en een veel grootere matevan ,,privacy" (zie afb. 8).e. In de straten kunnen met goed gevolg voor-tuinen worden aangebracht, waardoor de straat eenbuitengewoon veel vriendelijker aanblik oplevert(zie afbb. 6 en 7), daar voldoende afstand tusschende gevels kan worden verkregen, zonder de nood-zakelijkheid van het aanbrengen eener troosteloozebreede steenvlakte (zie afbb. i en 2).Behoeft nu dit zooveel betere tweegezinshuismeerdere grondkosten te vereischen?Wij zullen aantoonen van niet.Wij zullen hiertoe de canons vergelijken, die perwoning per week moeten worden betaald om allegrondkosten te dekken van woningen, gelegeninblokken van de hiernevens op schaal geschetstedwarsprofielen.Wij meenen dat met recht kan worden beweerddat het geschetste dwarsprofiel voor twee woon-lagen tenminstegelijkwaardig is aan dat voor drie envier woonlagen, nog geheel afgezien van de voor-deelen aan het tweegezinshuis verbonden, zooalsdie hierboven zijn opgenoemd.De gereproduceerde foto's van straten en achter-terreinen maken het mogelijk zich een juist beeldervan te vormen, hoe blokken van de gegeven afme-AKTIKELEN 183Afb. 3. Vier woonlagen. Behoorlijke achtergevelafstand22 M.tingen er in de werkelijkheid uitzien. Zij bevestigeno.i. in sterke mate de boven gegeven conclusie.Afb. 4. Vier woonlagen. Volkomen onvoldoende achter-gevelafstand 17.5 M.Over deze dwarsprofielen valt het volgende opte merken.CEM STPvAATr?,I\..r(n^T
Reacties