Log in
inloggen bij Ruimte en Wonen
Hulp bij wachtwoord
Geen account?
shop word lid
Home / Content / Blogs

Vijf Wenken van Weber

De afgelopen acht jaar mocht ik deel uitmaken van het dagelijks bestuur van de provincie Zuid-Holland. Als gedeputeerde heb ik de omslag meegemaakt van overheidssturing naar netwerk-sturing. Vanzelf gaat dat niet. Ik wil u graag deelgenoot maken van vijf keuzes die goed uitpakten, met hier en daar een kanttekening.

Vergroot het eigenaarschap. In 2010, vlak voor mijn aantreden, zette toenmalig staatssecretaris Henk Bleker het mes in de ecologische hoofdstructuur. Protest riep het nauwelijks op. Kennelijk voelde niemand zich eigenaar van de EHS, om die technocratische afkorting maar te gebruiken. Na deze constatering heb ik bewust geprobeerd het gevoel van eigenaarschap te vergroten, zowel ten aanzien van natuur als van landschap. Dat heeft geresulteerd in de Landschapstafels. Zuid-Holland heeft er dertien, gekoppeld aan logisch samenhangende gebieden. Aan elke Landschapstafel werken maatschappelijke organisaties samen die zich identificeren met een gebied: overheden, belangenorganisaties, bedrijven, kennisinstellingen en burgerinitiatieven. Zij werken aan het opstellen en realiseren van één gezamenlijk programma. De voordelen zijn: meer eigenaarschap, betere plannen, meer draagvlak en extra geld. De deelnemers bepalen zelf wie er aan tafel zit. De provincie is partij onder de partijen, zij het met een uniek instrumentarium op het gebied van ruimtelijke ordening, toezicht en handhaving. Bij een wettelijke taak ligt, zoals bij het Natuur Netwerk Nederland, is de provincie trekker. De Landschapstafels zijn dus beslist géén excuus om er als overheid tussenuit te piepen.

Verdrievoudig je inleg. Aanvankelijk draaiden de Landschapstafel om projecten, waarbij de provincie de helft van het geld op tafel legde. Dat doen we tegenwoordig anders. We werken met een programma op doelniveau – een gouden greep. Het leidt tot een betere integratie van functies. De partners knokken gezamenlijk voor een gezonde en aantrekkelijke leefomgeving, waarbij doelen op het gebied van natuur, recreatie, landbouw en water worden gecombineerd. Dat leidt tot meer draagvlak én extra geld. De provinciale investering wordt nu grofweg verdrievoudigd.

Zorg voor continuïteit. Investeren is sexy, beheren niet. Een les die ik geleerd heb, is dat je aan de voorkant niet alleen afspraken moet maken over realisatie, maar ook over beheer. Het is immers maar de vraag of een burgerinitiatief over 25 jaar nog bestaat. Bedrijfsopvolgers hebben niet automatisch dezelfde opvattingen als hun voorgangers. Daarom moet je afspraken behalve aan rechtspersonen ook koppelen aan locaties. Soms is een kettingbeding een goede oplossing. En soms moet je ook gewoon aan de noodrem trekken, omdat de continuïteit van het beheer te onzeker is.

Betrek de boeren. Met een paar duizend hectare natuurgebied ga je de biodiversiteit niet redden. Gelukkig herontdekken steeds meer boeren ecologie als productiefactor. In Zuid-Holland dagen we boeren uit om maatschappelijke doelen na te streven op het gebied van dierenwelzijn, biodiversiteit, stikstof en water (kwantiteit en kwaliteit). Neem de veehouderij. Wie substantieel méér doet dan het wettelijke minimum, wordt beloond met groeiruimte. Het aandeel natuurinclusieve landbouw zit gelukkig in de lift. Tegelijk constateer ik dat de biodiversiteit op het gemiddelde landbouwperceel nog steeds terugloopt. Zowel boven als onder de grond. Die trend moeten we ombuigen. Hier ligt volgens mij een van de grootste uitdagingen van de eenentwintigste eeuw.

Ontdek de kracht van Groene Cirkels. Het begon met Heineken. Vervolgens kregen we de smaak te pakken. Groene Cirkels draaien om krachtige partijen die hun gezamenlijke dromen omzetten in daden. Partijen die streven naar klimaatneutrale ketens, met de natuur als productiefactor én als partner. Inmiddels maken we in Zuid-Holland op deze manier bier (Heineken), kaas (De Graafstroom), patat (Farm Frites) en bijenlandschappen (De Groene Klaver). Eén kanttekening: een dergelijk avontuur vraagt heel veel van alle betrokken partijen. Veel menskracht, een andere houding en flexibel omgaan met regels, geld en instrumenten. Plus de onvermoeibare wil om de Groene Cirkel rond te krijgen. Maar dan heb je ook wat - een transitiemethodiek die ik iedere bestuurder kan aanbevelen.

Han Weber
Acht jaar gedeputeerde bij de provincie Zuid-Holland.
In de periode 2015-2019 verantwoordelijkheid voor:
energie, natuur, recreatie en landbouw

Reacties

Han Weber. Bron: provincie Zuid-Holland
Renda ©2024. All rights reserved.

Deze website maakt gebruik van cookies. Meer informatie AccepterenWeigeren