Religieus erfgoed is wereldwijd een steeds belangrijkere bestemming voor grote toeristenstromen. Daarmee is het een nog lang niet uitontwikkelde economische en maatschappelijke kans voor beheerders en eigenaren van deze bijzondere plekken, voor dorpen en steden en zelfs voor de toeristische profilering van landen.
Dat is de samenvattende conclusie die kan worden getrokken na afloop van het internationale congres ‘Religieus erfgoed en toerisme’, dat op 6 en 7 oktober in Utrecht werd gehouden. In totaal ontmoetten ruim 200 deelnemers en sprekers uit 17 verschillende landen elkaar en wisselden ervaringen en ideeën uit.
Taleb Rifai, secretaris-generaal van de United Nations World Tourism Organization, vermeldde in zijn openingswoord dat Europa, waar het religieus erfgoed een heel belangrijk deel van het totale cultureel erfgoed uitmaakt, het afgelopen jaar meer dan 600 miljoen bezoekers vanuit de hele wereld trok. Hij benadrukte dat waar toerisme in potentie het lokale erfgoed voor de lokale samenleving kan behouden, beschermen en promoten, gewaakt moet worden voor onzorgvuldige ontwikkeling ervan. Want dat leidt uiteindelijk tot aantasting van zowel het erfgoed zelf als de omliggende omgeving. Hij bepleitte de noodzaak van duurzame toeristische ontwikkeling in het licht van de kansrijkheid van religieus erfgoed, een kansrijkheid die ook minister Jet Bussemaker in haar verhaal verwoordde.
Sprekers toonden zeer gevarieerde inspirerende voorbeelden, zoals route-aanpak vanuit de invalshoek van pelgrimage, stadspromotie, het benadrukken van de noodzaak omliggende voorzieningen als horeca in productontwikkeling te betrekken, het zorgen voor een helder en passend aanbod en een goede informatievoorziening. In onze sterk veranderende samenleving zet een land als Turkije (in het congres onder meer vertegenwoordigd door minister van cultuur Nabi Avci), dat de toeristenstromen de laatste tijd sterk ziet teruglopen, in op het herprofileren in toeristisch opzicht. Dit doet Turkije door het promoten van de vele religieuze sites die het land rijk is. Deze illustreren de bijzondere positie die het land door de eeuwen heen internationaal gezien innam. Ook Egypte zet bewust in op religieus erfgoed, door de sporen van de heilige familie in hun trek door dit land als compact en vernieuwend aanbod op de kaart te zetten.
Ook Nederland kent veel goede voorbeelden van initiatieven, waarin het behoud van religieus erfgoed door gericht publieksbereik op basis van kwaliteitsaanbod en slimme marketing wordt ondersteund. Tegelijkertijd blijven nog veel kansen onbenut. Van groot belang voor verdere ontwikkeling, zo kan worden vastgesteld, is een veel hechtere verbinding van de erfgoedwereld met onder meer toeristische organisaties, werelden die elkaar, zo bleek tijdens het congres, nog nauwelijks kennen.
Reacties